Saturday, June 22, 2013

[208703] - "Un treno per Blace" - presentazione del libro di Filippo Landi e Ilire Zajmi (Ed. La Meidiana) - (presso la Libreria Croce, corso Vittorio Emanuele II 156)

ROMA , 5 aprile 2000 - 00:00
"Un treno per Blace" - presentazione del libro di Filippo Landi e Ilire Zajmi (Ed. La Meidiana) - (presso la Libreria Croce, corso Vittorio Emanuele II 156)
Questa registrazione non è stata ancora digitalizzata. Abbiamo già digitalizzato più di metà delle oltre 300 mila registrazioni dell'archivio sonoro di Radio Radicale. Anche questa registrazione sarà resa disponibile non appena digitalizzata.
Genere:
Dibattito
Scheda:
Licenza:
Creative Commons
Dopo 3 settimane i file cessano di essere scaricabili.

Interventi

  • Federico Bugno

    giornalista
    L'Espressomodera il dibattito
  • Filippo Landi

    giornalista
    autore del libro
  • Roberto Morozzo Della Rocca

    professore
    docente di Storia dell'Europa Orientale all'Università Roma Tre
  • Massimo Brutti

    DS
    Sottosegretario all'Interno
  • Federico Bugno

    giornalista


Lazio regione solidale - Erminio Latini in missione umanitaria


di ALBERTO BOBBIO - foto di Nino Leto
Gli albanesi del Kosovo, profughi nei campi o "prigionieri" nelle zone controllate dai serbi, hanno perso tutto. Resta la fierezza per una storia secolare e una terra cui tutti vogliono tornare. La storia di Ilire, nipote di Ibrahim Rugova, arrivata in Italia grazie agli inviati di Famiglia Cristiana.
Skopje, aprile
Buon viaggio, Ilire, buon viaggio. Il sole picchia forte sulla pista. Il C130 dell’Aeronautica militare stacca le ruote e va su. Le montagne del Kosovo si allontanano a poppa. Quattro caccia della Nato disegnano arabeschi nel cielo: scendono, sganciano le bombe e tornano in alto. Buon viaggio Ilire e non voltarti, almeno ora, a guardare la morte che arriva dal cielo e dalla terra. La notte sarà più dolce questa sera.
Il campo di Bradze (Macedonia), in cui i profughi del Kosovo sono assistiti dai militari italiani.
Il campo di Bradze (Macedonia), in cui i profughi del Kosovo
sono assistiti dai militari italiani.

Accidenti ce l’abbiamo fatta. Ci abbracciamo in tre: Filippo Landi del Tg1, Nino Leto e io. E poi il tenente Fabrizio Centofanti, portavoce dei soldati italiani della Nato, gli uomini dell’ambasciata d’Italia nella capitale macedone. Squillano i telefonini. Da Roma il sottosegretario alla Difesa Massimo Brutti vuol sapere: «Sì, l’aereo è partito». Sul volo del capitano Riccardo Pulvirenti, 46a Brigata aerea, ci sono i primi profughi del Kosovo che arrivano in Italia. Li accompagna Erminio Latini, sindaco di Artena, un paese di 12.000 abitanti sui colli di Roma, che li ospiterà. Tra loro ci sono il cugino e i nipoti di Ibrahim Rugova, il leader moderato albanese del Kosovo, che praticamente è agli arresti nella sua casa di Pristina: Rrusten Rugova, la moglie Xufe, i figli Ariana e Veton. E poi c’è Ilire e la sorella Mimoza: Ilire Zajmi, giornalista di Pristina, scrittrice di successo fidanzata di Veton, interprete di tanti giornalisti italiani in questo anno di tragedia. Questa è la storia di uno sforzo corale.
Il telefono squilla nella notte da qualche parte in Europa. Gracchia: «Sono Ilire, sono viva...». La linea s’interrompe. E comincia la caccia. Non possiamo entrare nel grande lager di Blace. Forse Ilire è qui, deportata da Pristina. Aspettiamo che i macedoni svuotino il campo. Ma è notte quando lo fanno e i giornalisti sono tenuti a distanza. I profughi vengono infilati nei due grandi campi alla periferia della capitale: Stenkovec e Bradze, il primo dei militari francesi, il secondo dei militari italiani e inglesi. Decidiamo all’alba: Filippo Landi batterà il campo francese, noi quello italiano. Ore e ore a camminare tra le tende, a domandare alla gente, decine di biglietti lasciati qui e là e un grande cartello sul muro dei messaggi.
Finché... Eccola. È Ilire e Mimoza e c’è anche Veton, alto e biondo con la sorella e i genitori. Salvi, tutti salvi. Una famiglia di giornalisti e intellettuali, la famiglia più in vista di Pristina. Rrusten Rugova è un analista politico molto conosciuto. Lavorava a Rilinda, la rivista più prestigiosa del Kosovo, chiusa da Milosevic già nel 1990, inviato speciale e poi editorialista. Per vivere s’è arrangiato a scrivere sul giornale degli agricoltori. Il figlio Veton è caporedattore a Focus, giornale indipendente di Pristina. La sorella Ariana è assistente alla facoltà di Scienze biologiche. Ilire, giornalista della Gazeta Shipetara, ha scritto un romanzo che è stato in testa alle classifiche di vendita in Kosovo per tutto il 1997. La sorella Mimoza, la più piccola, studia all’università e anche lei per vivere faceva l’interprete. «Adesso la scrittrice è diventata profuga», dice Ilire: «Ma non voglio imparare l’arte della sopravvivenza. Ho portato uno specchio. Stamane mi sono guardata. Ho detto: sono viva, devo fare qualcosa per me».
Ilire Zajmi con il fidanzato Veton Rugova.
Ilire Zajmi con il fidanzato Veton Rugova.
Il suo romanzo si intitola Sogni ribelli, una storia d’amore tra due ragazzi del Kosovo in questi anni. Lui va all’estero, dopo la fine dell’autonomia concessa da Tito. Lei resta, tenace, a lavorare per il suo popolo nella città dell’apartheid imposta dai serbi. Si ritrovano dopo tre anni. Lei capisce che è diventato contrabbandiere di droga senza amore e senza memoria e decide di non sposarlo più.
Anche Ilire una volta era venuta in Italia. Un fratello abita a Treviso. Ma dopo un po’ era tornata: giornalista a Pristina. «Il giorno che son partiti gli osservatori dell’Osce, sapevo che da lì in avanti avrei rischiato la vita, insieme a Veton e suoi». Ilire vuoi tornare in Italia? «Sì, ma tutti insieme. Ho lasciato Pristina per amore di Veton». Il tenente Fabrizio Centofanti, portavoce dei militari italiani, compone il numero di telefono: «Sì, sono il sindaco Latini...». Artena è il suo paese. Conosce la disponibilità degli abitanti e dell’amministrazione comunale. In passato hanno ospitato altri profughi di altre guerre. Nel convento dei francescani il padre Cerasa, in accordo con il sindaco e la Regione Lazio, ha attrezzato alcuni appartamenti: «Datemi un paio d’ore», dice il sindaco Latini, «il tempo di convocare la Giunta».
Veton e gli altri con Erminio Latini, sindaco di Artena, sul C130 che li porta in Italia.
Veton e gli altri con Erminio Latini, sindaco di Artena, sul C130 che li porta in Italia.
Ilire e i suoi hanno salvato i passaporti. L’ambasciatore d’Italia a Skopje Antonio Tarelli si mette subito al lavoro. Il generale Mauro Del Vecchio, capo delle truppe italiane in Macedonia, dà il via libera: «C’è un aereo militare tra due giorni. State sicuri, ci saliranno». Dura 48 ore la corsa mozzafiato. Nino Leto da fotoreporter si trasforma in fotografo per fototessere. I funzionari dell’ambasciata preparano ogni documento buono per tirare fuori i nostri amici dal campo. I militari tra Roma e Skopje si infilano in ogni pertugio per evitare gli intoppi della burocrazia. E noi non li molliamo un momento.
Ilire fotografata da Nino Leto.
Ilire fotografata da Nino Leto.
Ilire ora è più tranquilla. Partirà, ma lascia in Kosovo a Prizren i genitori, altre tre sorelle e la nonna. Di loro non ha notizie. Le ritornano le immagini felici. Pensa ai sui articoli, ai suoi libri, alla piccola casa di Pristina. Aveva appena comperato un computer nuovo. Tira fuori dalla tasca il taccuino. È il diario della tragedia. Ilire lo ha tradotto per noi.
26 marzo. Partono i giornalisti stranieri. Stanotte hanno bombardato. Penso alla nonna. Vedrà un’altra guerra. Alle 20 di nuovo il cannone. Proviamo a scendere nel rifugio. Ma lì c’è posto solo per i serbi.
27 marzo. Esco solo io. Veton e gli altri sono chiusi in casa. Gente armata ferma le persone per strada e chiede i documenti. Prendono gli uomini e li ammassano allo stadio. Meno male che parlo il serbo senza accento. Riesco a prendere due pagnotte. Nelle file possono entrare solo i serbi. Agli albanesi i poliziotti dicono di chiedere il pane alla Nato.
28 marzo. Manca l’acqua. Le strade sono piene di carri armati. Bruciano i negozi. Nel cortile dell’ospedale hanno ricoverato le artiglierie. Esco e giro per la città. Mi dicono che allo stadio ci sono 12.000 persone. Sento che a Skenderaj 200 persone sono state fucilate. Vado alla chiesa cattolica. Don Nosh è mio amico. Riesco ad avere un po’ di acqua benedetta. Pristina brucia. Dalle finestre del quinto piano si vedono fuochi in ogni direzione. Spero che la Nato non colpisca la nostra casa.
2 aprile. Alla fine sono venuti. In tre con il passamontagna nero, accompagnati da un poliziotto vestito di blu. Rugova? han chiesto. Volevano soldi e gioielli. Noi avevano già nascosto tutto. Hanno preso poco. Prendiamo una borsa: due pantaloni e una maglietta a testa, i biglietti dei miei amici giornalisti, la tessera del nostro Ordine e i passaporti. Riesco a nascondere il telefonino. Pristina è deserta. Nessuno ci ferma fino alla stazione. Ci fanno anche pagare il biglietto: 20 dinari. Il treno è pronto: 23 vagoni. Siamo fortunati, nessuno ci ruba nulla. Per l’inferno sono due ore. Blace. Trovo un’amica: sta qui da 5 giorni. Comincio una nuova vita.
Ilire legge il suo diario ad Alberto Bobbio.
Ilire legge il suo diario ad Alberto Bobbio.
3 aprile. Per prendere da mangiare devo correre dietro a un trattore da cui lanciano pane e acqua. Ho parlato con papà a Prizren. Sta bene. Anch’io dico che stiamo bene. Ma non è vero. Ho visto un vecchio morire. Voglio dormire. Fa molto freddo.
3 aprile. Ho chiamato uno dei miei amici giornalisti. Poi la linea è caduta. Sono disperata. Non ho casa, denaro, solo la memoria e Veton.
4 aprile. Ci mettono in fila. Gli autobus sono pronti. Riesco a portare la borsa con me. Il nuovo lager ha filo spinato attorno e uomini armati. Per stanotte niente tenda, domani forse. Ho mangiato del pane. Cammino per tutta la notte.
5 aprile. C’è il sole e vado a dormire sulla collina. Un ufficiale francese mi ha ricaricato il telefonino. Provo a chiamare mamma e papà. Stanno bene.
6 aprile. Abbiamo fame. Ma le distribuzioni di cibo non hanno orario. Oggi hanno portato il pane che erano le sette di sera. Ho scoperto l’inferno sulla terra. Credevo che non ci fosse. I militari francesi sono gentili.
8 aprile. Filippo mi ha trovato. Poi è arrivato Alberto e Nino, poi gli altri miei amici giornalisti. Mi han cercato per ore in tutti i campi. Ma ce lo meritiamo? Per i bambini la vita nel campo è un disastro. La notte passa tra pianti e colpi di tosse.
10 aprile. Sono tornata a lavorare. Interprete nel campo per raccontare l’orrore del Kosovo. Un sogno che dura tre ore, poi eccomi di nuovo profuga. Ma stasera sognerò una casa in Italia. Nino ci ha fotografati. Prego Dio per i miei genitori e per Linda, Shkurta, Arianit e la mia nonna Fetije.
12 aprile. All’entrata nel campo ci sono lunghe file. Gente che va in Germania, Norvegia, Turchia, Svizzera. Come si fa a ridurre così un popolo?
Ilire e i suoi familiari all'arrivo in Italia.
Ilire e i suoi familiari all'arrivo in Italia.
13 aprile. Finalmente ci han tirato fuori. Scrivo dalla stanza di un albergo. Sono venuti al buio, un pulmino dell’esercito italiano, i funzionari dell’ambasciata. Non potevo guardare le lacrime degli altri profughi. Non riesco a dormire neppure qui. Non so come ringraziare i giornalisti italiani, i miei colleghi. Immagino il viaggio, l’aereo militare. Mi han detto che è rumoroso. Da domani voglio tornare a guardare in faccia la vita. Avrò tempo per pensare al miracolo che la tenacia dell’amicizia ha fatto per tutti noi».
Buon viaggio, Ilire e Veton.

Alberto Bobbio

Friday, June 21, 2013

SORRISO DI ANDA


Tu sorridi con labra ciliegie
Senza sapere che il mondo fuori nasconde tante diavolerie

Tu piangi e ridi figliola mia
Senza sapere che in questa terra e difficile essere bambini 

Mi fai sentire padrone del mondo
Quando mi tocchi con le tue piccolo mani

Quando mi guardi con gli occhi color del mare
Il mio essere diventa azzuro

Mia piccolo Anda
Mentre il tuo e bianco e nero.


@ Antologia del Premio Internazionale
Centro Giovani e Poesia  Milano
Ventesima Edizione
 

Fjala poetike Antologji e poezisë shqipe në Kosovë

 

Poems by 45 authors

Published by Balkans Free Press & Jalifat Publishing

Coming soon in English, German, French and Swedish

Wednesday, June 19, 2013

Giuseppe Napolitano FALEMNDERIT PEJË





 Ditar i vogël udhëtimi

Iliri  është kosovari i parë që takoj në atdheun e tij dhe flet gjuhën time (edhe pse kisha njohur Vehbiun në Tetovė, dhe pastaj Jetonin dhe Mexhidin).
Ai ka fituar  përvojë duke punuar
me forcat ushtarake të paqes
(nesër do t’i dërgojë ambasadorit të
Italisë në Kosovë, disa prej librave të mi)
dhe shpreson të marrë një vizë për të vizituar vendin që ai do.

(Motra e tij Naimja, mike në Facebook
dhe e njohur me Shaipin
është shpirti i simpoziumit të mbajtur
në kujtim të poetit Azem Shkreli) .

II
 
Për katër vjet poet pelegrin
në Ballkan  më mungonte Kosova
për të përmbushur një gjeografi
e cila në të vërtetë kishte filluar
Kur ekzistonte Jugosllavia me kontradiktat e saj
(Këtu është Mali i Zi, tha në Budvë me krenari vajza e zyrës së informacionit)

Ndoshta edhe më e vështirë për tu fshehur
por sa do të ekzistojë vullneti i mirë
Për të shndërruar poezinë në çelës
të hapjes së portave e thyerjes së kufijve 
(Siç bën Sabahudini në Sarajevë
i cili i bashkon të gjithë në një festë) .

III
 
Të kujtosh një poet duke ftuar poetët
(Nga të shumtët  të cilët e njihnin atë)
për t’a kujtuar me poezitë e tyre
është dhurata më e bukur për t’a sjellur në kujtesë.
kjo është një ide që kam dashur prej kohësh  t’a bëj për babain tim -   
do kisha nevojë mbase vetëm për kryetarin e Pejës...

një Kryetari të gatshëm të çmojë
punën e atyre që dhanë aq shumë
nga jeta e tyre për qytetin i cili duket pak ka  një interes të  kujtojë

IV
Në pjesën e poshtme të luginës shtrihen  malet e larta 
(ka dëborë akoma pranë kufirit me Malin e Zi) . 
Peja më kujton Tetovën, është shumë e bukur xhamia e vogël,
nuk dua të hyj për të penguar.

Ka një pamje të trishtuar tregu në shi:
ca rrugica me dyqane të zakonshme
të argjendarisë  dhe suvenireve që më  tërheqin

Kjo tokë është më e bukur se Maqedonia -
që për rastëri ka shumë ndërlidhje
jo vetëm në aspektin gjuhësor -
ka vuajtur shumë dhe ka për të bërë shumë rrugë
një udhëtim të vështirë në rrugën drejt  Evropës

V

Ku ata marrin një shumë të parave është një mister
për të lexuar një poezi në teatër -
vetëm një poezi është pak për tu njohur
(Ndoshta edhe këtu edukohet publiku
pak i hutuar në të vërtetë)

por mikpritja zyrtare është për çdo respekt
e kryetari duket se kupton
çfarë do të thotë  ngjarja  në të cilën merrë pjesë
në emër të një bashkëqytetari të shquar
      
Unë kam nevojë  që dikush të më përkthejë
nëse ai më dhuron një libër të pakuptueshëm
të rëndësishëm në pamje
Por të pakuptueshëm
Si të gjithë librat e kësaj gjuhe të ëmbël  kur e dëgjoj por kaq të ndryshme

VI
 
Shkojmë në Rugovë në një rrugë gjarpërore 
në mes të shkëmbinjtëve  poshtë të cilëve rrjedh një lumë

nuk ka shi sot e ajri i freskët të bën mirë
duke dalur si qytetarë nga një atmosferë mbytëse
përtej ushtarëve tanë të cilët mbrojnë
(është ushtria me karabinierët )

aty ne  ngjitemi në male me Averin
harrojmë se shkuam për të pirë kafe
por na shoqëron një copëz e mahnitshme

Çfarë befasie Barbara që flet
një italishte shumë të mirë si sllovene që është
(ka nënën nga Kopri) duke më çliruar
për pak kohë 'nga vështirësia për të më përkthyer

VII
Në mesin e njohjeve të reja (poete
e gazetare ) Ilirja më dhuron një
libër memoaresh të dhimbshme -
njëkohësisht kujtime personale por edhe të popullit të saj
Mizoritë ende janë të vështira për tu kuptuar

ka shumë gjelbërim në qytet që të jep shpresë
Dhe unë shpresoj se ky nuk është një vëzhgim banal  
(i kanë dedikuar Rugovës një "park të paqes " përgjatë lumit)

tokë e varfër e varfër dhe e përgjakur 
e cila me sa duket po shërohet
por sa forcë i duhet për të shkuar
qetësisht mbi fantazmat e saj
t'i jap të nesërme  një fëmije të lirë

VIII
Jetoni i lumtur në shtëpinë e tij   
(i sapo përkthyer në Kinë,  dje në Salaminë mori një çmim) 
është nipi i Azem Shkrelit
ai përkujdeset që  gjithçka të shkojë mirë
mund të përmirësohet edhe më shumë:
nuk do të jetë keq në qoftë se i kushtoj
disa minuta më shumë për t’iu prezantuar

Në tryezën e rrumbullakët pasdite
gjithashtu merr pjesë edhe miku im Agroni 
me profesorin Berisha (ligjëron në  Kozencë)
Por ngjarja është  në shqip dhe  
me dëshirë me të ftuarit e tjerë të huaj, shkojmë me Averin
për një tjetër shëtitje nuk e di se ku
por nëse është jashtë qytetit më shkon për shtati.

IX
Najada sllovene  na ofron qershi
blerë në  rrugë dhe pastaj luleshtrydhe
si një vajzë e vogël me dëshira

kur zbresim te ujëvarat në  pyll
ndjehemi  ngapak të shkëputur
Duke u njohur më shumë me njëri tjetrin

por këtu sikur po takohemi përsëri në një  dimension të njohur
sepse frymëmarrja e zakonshme është poezia

Ademi vëllai i Azemit 
duket si një xhaxha i  vjetër i së  kaluarës 
duket shumë i lumtur që më ka takuar

X
Miqësia e vërtetë shprehet
në dhuratën e papritur me një ftesë në mesin e miqve që lexojnë poezi
Katër herë në Tetovė, tri herë
në Sarajevë dhe pastaj Smederevë dhe Sarandë e tani
në Pejë - shpresoj të mos ndaloj edhe pse e përsëris se jam lodhur

ndërsa është gjithnjë më e vështirë për të gjetur
kush dëgjonë e lexon dhe ka dëshirë të ndihmojë
për ata që nuk punojnë për vete, por për hir të dashurisë

Këtu mbesin dhe ruhen
ndjenjat e mira që ende
japin  shpresë dhe shtytje për të vazhduar
duke sakrifikuar një grimë 'kohë për dashuri”

XI
Rituali i vallëzimit folklorik
spektakular në serinë e lëvizjeve
(sa gjynah që s’ munda ta xhiroj për shkak të një gabimi të kamerës)
na bën të përjetojmë një përvojë të gjallë 
që vështirë  harrohet shpejt

vlen gjithmonë  theksi retorik 
gjithnjë i pranishëm në raste të tilla
kur  edhe një  valle ka idenë e një kombi

të lexosh "Kthimin në  Sete "
më lejon (edhe pse ajo është private) të bëhem  pjesë e atij riti
në shesh në një mbrëmje kur edhe hëna rri e qetë 
duke lënë në paqe ujkun e  vjetër nostalgjikë të një kohe.

XII
Kthimi në aeroport është një aventurë
(Vonesa dhe incidenti  që ndodhi  bllokimi i trafikut fatmirësisht u anashkalua )
ndoshta për shkak se vozitësi është i lodhur
e nxiton për kryer detyrat e tjera

Peizazhi rishfaqet e trafiku në rrugë 
intensifikohet  në qytetet e vogla
(mezi dalloj  emrat)
Unë mendoj se autostrada mund të presë 
nëse megjithatë i shkurtohet fundi
-      
me Seman e  heshtur 
(vetëm turqisht me të e as anglisht s ‘provoj të flas )
Fundi i udhëtimit  është i trishtuar 
me ditët që fillojnë me shiun e
Prishtinës në aeroportin e vogël

XIII
Shkojnë në Monako të shtunën 
për të takuar të afërmit fatlum dhe pastaj i kthehen melankolisë së zakonit
por pak atdhe diku tjetër ngushëllon
nëse dikush e di në lidhje me këtë e nuk harron

Unë jam në shtëpi kudo 
edhe pse flas pak gjuhët e të tjerëve
por më mjafton të di se kemi një gjuhë të përbashkët
që lidh zemrat dhe mendjet
në kërkim të një botë ideale për të jetuar

Jam si thotë Nicole një nëpunës i poezisë
– me rrogë zero-
e për dashurinë ndaj fjalës (kështu thotë  Carlos) 
do të takohem me të  gjithë ata që kanë nevojë
të takohemi në një përqafim të fjalës.  

Përkthyer nga gjuha italiane  @ilirezajmi  

Tuesday, June 18, 2013

Vanité | Poemes et Poésie

Lodevë nuk do ta harroj kurrë Podrimjen

Lodevë nuk do ta harroj kurrë Podrimjen

Poeti i ndjerë Ali Podrimja, vitin e kaluar kishte qenë i ftuar në këtë festival. Më datën 18 korrik, ditën kur kishte mbërri në Francë, ishte zhdukur për të mos u kthyer më i gjallë. Më 21 të këtij muaji, policia franceze njoftoi se gjeti trupin e pajetë të poetit të shtrirë në një park të qytetit. Ademaj, thotë se është emocion i dyfishtë pjesëmarrja në këtë festival.
“Për mua është emocion i dyfishtë të shkoj në vendin ku ndërroi jetë poeti ynë kaq i dashur Ali Podrimja, të cilin jam i bindur që ky festival nuk do ta harrojë kurrë. Unë atje do ta përfaqësoj veten time si poet kosovar. Uroj që poezia ime t’i bëj nder vendit tim”, ka theksuar poeti Ademaj.
Deri më tani, ai ka botuar dy libra “Kërkoj diellin” (2008) dhe “Dera” 2011, i cili është ribotuar nÑ‘ Tiranë nÑ‘ dhjetor 2012, ndërsa pritet të vijë edhe para lexuesve francezë në gjuhën e tyre. Ademaj nuk e di se kur do të fillojë të shkruajë ndonjë libër të ri, “Sa herë që mbaroj së shkruari diçka nuk e di kurrë nëse do të shkruaj prapë…”

Ademajn e kishte rekomanduar Ilire Zajmi

Shkrimtarja Ilire Zajmi thotë se, pjesëmarrja e Kosovës ne festivalin “Zërat e mesdheut”, ka rëndësi të veçantë. “Është një mundësi që të përhapet letërsia shqipe që shkruhet në Kosovë. Prezantimet në mesin e 150 shkrimtareve e artistëve të ftuar nga 50 vende të Evropës e më gjerë, është një shans unik që të dëgjohet zëri i shkrimtarisë sonë.
‘Zërat ...’ është njëri ndër festivalet më të mëdha në Francë, e ndër më të njohurit në Evropë”, ka deklaruar Zajmi. Për të marrë rekomandime, Zajmin, e kishte kontaktuar drejtori i festivalit, Frank Loyat. “Ndriçim Ademaj ka qenë i rekomanduar një vit më parë për të marrë pjesë në këtë festival. Vitin e kaluar mora unë ftesë të përfaqësoj poezinë e Kosovës. Sivjet, drejtori i Festivalit Frank Loyat më kontaktoi lidhur me pjesëmarrjen e Ndriçimit. E rekomandova padyshim, pasi ai është një poet që hyri vrullshëm në poezinë shqipe. Edhe pse i ri në moshë, poezia e tij besoj se i bën nder këtij festivali”, tha Zajmi.
Sipas saj, festivali nuk ka ndonjë agjendë që ta përkujtojë Ali Podrimjen. Megjithatë qyteti i vdekjes së poetit, Lodevë gjatë muajit maj është binjakëzuar me qytetin e lindjes së tij, Gjakovën. “Në njëfarë mënyre të dy qytetet do të jetojnë në vazhdimësi me kujtimin për poetin e madh”, përfundoi Zajmi.


http://www.gazetatribuna.com/?FaqeID=5&LajmID=12022

KËSHILLA VETES


Mos prit të gjithë burrat të bien në dashuri me ty  

të të quajnë kurtizanë kur epshi ua terron sytë  

Mos i beso askujt për ndenjat e tua

Ti e di më mirë se kushdo çka ndien lëkura jote

Mos u shtir se i di të gjitha  mëso çdo ditë diçka të vlefshme për veten
 
Festo për  gjërat e vockëla  mos lejo të bezdisesësh nga punët e


mërzitshme

Kurrë mos dil  në rrugë pa vëthë në vesh buzëkuq e parfum qershie

Fal shumë  e marrë  mos u bëj falja vetes të gjitha çmenduritë 

Pranoja vetes të gjitha turpet mos fshih asgjë nga pasqyra

Bëhu e njerëzishme me njerëzit që të duan, qitja gjuhën snobëve e hipokritëve

Mos e puth dikë që rri me ty për një orë nuk ia vlen barra qiranë

Zbulo vende të mistershme për tu fshehur

Secili ka nevojë për një skutë të veten

Mos u pendo kurrë mos kërko falje për gabimet e tua

Fajet e të tjerëve mos i merrë mbi vete  

Mundësisht mos fle pa bërë dashuri ndjehu mbretëreshë e fronit tënd

Lexo çka të pëlqen mos i beso shijes së të tjerëve

Kujdesu fort fort për unin tënd e lufto deri në fund për gjërat që i do.


Thursday, June 13, 2013

MITET PREJ LETRE

 



Shkruan : Ilire  ZAJMI – RUGOVA

Njerëzimi është shumë i fiksuar pas lavdisë, miteve dhe sensit të superioritetit. Historia e nacionalizmit, e krijimit dhe zhvillimit të shumë popujve është e mbushur përplot me luftëra të lavdishme, luftëtarë “viganë”, “supernjerëz” “superheronj”, “ lajmëtarë hyjnorë” etj. Madhështia e veprës së Homerit i ka mundësuar njerëzimit të përjetojë një nga kryeveprat më të fuqishme të antikës, mirëpo kur lexojmë e rilexojmë vargjet e Homerit, mundohemi të rikrijojmë në mendjen tonë ato skena luftërash e përleshjesh glamuroze. Personazhe mitike, të rrethuar me kontradikta.Mite të një kohe antike, të një historie që ka mundur të sajohet, të përpunohet, të zbukurohet në dhjeta forma e dimensione, për shkaqe dhe qëllime të caktuara.Italianët krenohen sot e kësaj dite me triumfin e Trajanit mbi popullin dace. Kolona e gdhendur për këtë betejë e perandorit Trajan ndodhet në Romë, dhe është një inskenim i mrekullueshëm i të gjitha episodeve të ndodhura 2000 vjet më parë. Një film, një tregim kronologjik i të gjitha sekuencave që shkaktuan një luftë të tillë.Objektiviteti sa i përket miteve mbetet një çështje perceptimi. Një teoricien i njohur që është marrë me çështjen e nacionalizmit, Benedikt Anderson, thotë se shkrimtarët nacionalistë dhe vlerësimet historike janë zakonisht “të pasakta e të errëta dhe kanë një kuptim përfundimtar për ardhjen e një revolucioni”. Shqiptarët si popull janë edukuar, inspiruar por edhe gjallojnë me imazhin e krijuar në mendjet e tyre të mitit “Skënderbe”. Një portret i gdhendur në bronz, në dru, në qeramikë i Skënderbeut mbi kalë, me përkrenaren e famshme në kokë, gjendet në çdo familje shqiptare. Në mendjen e tyre Skënderbeu është “vigani”. Përjetësimi i “viganit” Skënderbe u vulos edhe në shirit celuloidi, në filmin e titulluar me të njëjtin emër, në të cilin rolin e luftëtarit zulmadh shqiptar e interpretoi një aktor rus, me një trup shtatlartë e të bëshëm.Miti i Skënderbeut vigan ka personifikuar shqiptarin që heroikisht i preu hovin sundimit otoman në Ballkan. Historianët e rinj shqiptarë nga zbulimet e fundit pohojnë se Skënderbeu nuk ka qenë më i gjatë se 1 metër e 67 centimetra, dhe që imazhi i tij magjepsës është stolisur për qëllime nacionaliste. Në librat e vjetër të historiografisë shqiptare ka shembuj të pafund ku glorifikohet miti i Skënderbeut por edhe i luftëtarëve të tjerë të historisë së mëvonshme që të lënë gojëhapur me bëmat e tyre.Por si perceptohen bëmat e këtyre heronjve nga një konstelacion tjetër kohor?!Miti i Skënderbeut me heroizmat e tij të krijon imazhin e ekzistencës së një “mbinjeriu” apo “superheroi”. Sepse figura e tij prej strategu ushtarak dhe trimëria janë stolisur tej mase për të mbajtur gjallë nacionalizmin shqiptar tash e pesë shekuj.Këtu me gjasë fshihet sekreti i jetëgjatësisë së miteve. Ato përcillen gjeneratë pas gjenerate, përpunohen, stisen, zbukurohen nga koha në kohë. Dhe miti shndërrohet në përjetësi. Sidomos ai i tipit të “viganit” në kuptimin pozitiv të fjalës. Por jo të gjitha mitet perceptohen njëlloj në kohë të ndryshme.Siç e potencon edhe teoricieni i njohur Anderson në raste të rralla ka mite që radhiten në kategorinë e “nacionalizmit banal”. I tillë mund të trajtohet rasti i heroit të madh Mic Sokoli ndër shqiptarë.Imazhi i ruajtur për të është i një luftëtari që i doli përpara topit të ushtrisë armike. Mic Sokoli është glorifikim tipik për një figurë të veçantë historike, theksojnë historianët. Manifestimi i vetësakrificës në historinë shqiptare, shprehja e guximit dhe altruizmit interpretohet si mënyrë për të treguar karakterin e dobët dhe të palavdishëm të një ushtrie që fshihej pas grykës së topit.Dhe nga perceptimi i kohës në të cilën jetojmë, ky mit është krejt surreal dhe i pazbërthyer në veçanti për gjeneratat e reja. Gjenerata e heronjve si Batman, Spiderman, Supermen, Hari Poter e heronjve të tjerë të fabrikuar në Holivud e ka të vështirë të perceptojë atë lloj miti.Për figurën dhe të bëmat e tipit të heroit të Mic Sokolit nuk mësohet më as në faqet e librave të historisë. Jo rastësisht historianët kanë vlerësuar se librave të historisë nuk u nevojiten mite të “nacionalizmit banal”.Teoricienët, historianët, studiuesit modernë aktualisht tentojnë t’i zbresin mitet përtokë, t’i zbërthejnë, t’i bëjnë të prekshëm për masën.T’i paraqesin si heronj normalë, vdekatarë të zakonshëm nga mishi e gjaku, krijesa njerëzore në kohë dhe në vend real.Një shembull që e dëshmon këtë tendencë është ai një miti të ri, të dalë nga lufta e fundit në Kosovë.Figura e komandantit Adem Jashari, që flijoi veten dhe tërë familjen për lirinë e atdheut, është portretizuar me përshkrim të zakonshëm e autentik. Ai nuk është portretizuar si supernjeri, por si një nga krerët e UÇK-së.Se është “tokësor” e dëshmon imazhi që është krijuar për të dhe nderimi që i bëhet atij dhe familjes Jashari në Kosovë.Të rinjtë e kanë përqafuar mitin e tij në forma të ndryshme. Në festën e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, portreti i tij me sloganin “Bac u krye” u përdor nëpër pano, fanella… Një manifestim i adhurimit dhe mirënjohjes për të treguar se testamenti i heroit ka shkuar në vend.
Kështu mitet e vjetra e të reja përcillen përjetësisht brez pas brezi, herë-herë pa vrarë mendjen për vërtetësinë e tyre.Aleksandri i Madh, Hektori, Akili, Uliksi, Penelopa, Helena e Trojës e sa e sa figura të tjera që kanë fituar statusin e pavdekësisë.Të gjitha këto figura sa mitike e aq tërheqëse për mendjen tonë janë personifikuar duke u rikrijuar nga historianë, shkrimtarë, piktorë, skenaristë, muzikantë, në mijëra faqe librash, në qindra metra shirit filmik, në dhjeta piktura, opereta e simfoni muzikore.Kështu mitet kanë rrugëtuar ndër shekuj, duke mbetur gjithnjë burim frymëzimi sidomos për artistët, regjisorët e historianët.Është interesant të analizohet fakti sesi i kanë mbijetuar kohës. Dikur mitet shpërndaheshin me anë të gojës, me anën e një bindje, që sot na duket imagjinare sepse nuk kemi të dokumentuar asgjë.Sot këto forma tradicionale janë tejkaluar dhe rikrijimi apo riprodhimi i miteve të vjetra apo “shpikja” e të rejave bëhet përmes formave moderne të komunikimit.Format e bindjes gojore që ekzistonin në kohën e Homerit janë zëvendësuar nga muhabetet nëpër kafene. Lajmet për bëmat e figurat mistike përhapen me shpejtësi rrufeje nga tavolina në tavolinë, nga bisedat në ambiente pune, në shoqëri deri sa arrijnë të lansohen në mjetet e komunikimit masiv (qoftë me tendencë imponimi nga ana e pushtetmbajtësve, apo për interesa të tjera) për t’iu atribuuar dikujt epiteti i njeriut -mit, mitit -njeri.
Mediet janë ato që përhapin mitet në kohërat moderne. Media është “lajmëtari hyjnor”, dërguesi i mesazhit, ai që përçon të bëmat e heronjve modernë deri te audienca, që nuk lejon mitet t’i mbulojë pluhuri i harresës.Pas luftës në Kosovë, janë fabrikuar me dhjeta mite. Këtij “prodhimi serik” të lansimit të miteve dhe ndërgjegjësimit të “masës” për bëmat, heroizmat, punën e tyre të pashembullt i kanë kontribuar më së shumti mediet e kontrolluara në vazhdimësi nga pushteti. Shpëlarja e trurit përmes modelit të propagandës, fokusimi në disa personaliteteve të caktuara duke i ngritur në qiell përmes shkrimeve, emisioneve afirmative, dokumentarëve, madje edhe botimit të librave nga shkrues të paguar e vrastarë të së vërtetës, i kanë kontribuar në masë të jashtëzakonshme “mitizimit” të shoqërisë kosovare.Shqiptarët si të gjithë popujt e tjerë besojnë në mite. Çdo shoqëri dhe çdo kohë ka mitet e saj. Por shoqëria jonë duhet të këndellet në veçanti nga mitet e tipit banal, e të tillë ka mjaft për ilustrim. Gjithçka që shkëlqen nuk është ar. Gjithçka për të cilën flitet, e ekziston një bindje, nuk do të thotë se duhet latuar në mit të paperëndueshëm.Sepse në fund të fundit çdo shoqëri në thelb është ngritur mbi bazën e miteve e gojëdhënave popullore që kanë glorifikuar deri në ekstrem shumëçka. Rreziku në modernizëm është shkëlqimi i shpejtë dhe rënia e furishme e “miteve prej letre” . E në këtë kategori të fundit në Kosovë lista e emrave “mitikë” është e pafundme. Sa më e gjatë lista, aq më i madh zhgënjimi kur të kuptohet se çka fshihet pas tyre.


http://www.lajmishqip.com/?p=18752

7 DITË


Më njohu më mirë se çdo burrë tjetër
trupin tim e shijonte kur i donte qejfi

Duart i mia i pëlqente t’ia hidhja rreth qafës

Të mi shihte sytë  vezullues në terrin e natës   


Më donte edhe të shtunën e të dielën

7 ditë të javës



Ai nuk bezdisej për klithjet e mia

heshtjen e ithët lotët e munguar

Fëshfërimën e ftohtësinë e trupit

zhuritjen e zemrës errësirën e shpirtit  




Shtatë ditë të javës numra në kalendar

Një portë e  lënë hapur nga ëndrra harruar.

    

“Kukullat” e Flutura Açkës, romani më i mirë në Prishtinë | Gazeta Panorama ONLINE

“Kukullat” e Flutura Açkës, romani më i mirë në Prishtinë | Gazeta Panorama ONLINE

Friday, June 07, 2013

Antologia grito de mujer 2013/03/poems-woman-scream-2013-grito-de-mujer



Grito de Mujer 2013 en Kosovo





Woman Scream international Poetry Festival Cellebrated in Pristina (Kosovo)

(Coordinator Ilire Zajmi - Rugova)





 Poems were translated from original language

Ilire Zajmi


Public Auction


They trade with my dreams
training their skills
They shop with my temper
dabble their patience
They bet for my breast
Measure their libido
They drink for my health
get drunk with their money
They are sleepless
Concerned about my problems
They hire a private detective
to write my black biography
counting my lovers.
For all the time
For them
I’m at the public auction
And they try to steal my eye
To rape my dream
to push me in the hinterland.
And to play, play with me.
 

Ilire Zajmi


Ilire Zajmi is writer and journalist from Prishtina, Kosovo. Author of eight books.  Four  poem collections, three  published in Albanian language, one published in Portugal, in English language. Author of one novel, and a publicistic book "Un treno per Blace" published in Italian language, 1999 in Italy. "Television pictures and reality" study book, published by Saga publishing house, Kosovo. Ilire ‘s poems have been translated in English, French, Italian, Portugese, etc. She is presented with poems in many literary anthologies in Europe and USA.
 
Ilire Zajmi  is winer of special price for poetry “Venttenale” in the international poetry contest held in Milan -Italy in the 20 -th edition 2011. 
 

E -book apo CD book, esse nga Ilire Zajmi – Rugova

         

Letërsia dhe digjitalizimi

E -book apo CD book

“Sot industria e librit në botë është në kollaps. Edhe shtëpitë më të njohura botuese siç janë Simon & Schuster, Macmillan, HarperCollins  etj. janë duke u riorganizuar dhe duke përgjysmuar personelin e pagat.” Sot  librat mund të  blihen, të porositen online  apo edhe të shkarkohen falas. Ueb –faqet si Best poems, Poets & writers, Vox poetica, Poemish, Poethunter etj, janë vetëm disa nga uebfaqet ku mund të lexohen me mijëra shkrime online dhe mund të shkarkohen falas libra të shkrimtarëve  të mëdhenj si klasikë ashtu edhe atyre bashkëkohorë.”
 
 

Evolucioni që ka shkaktuar zbulimi i internetit, lirisht mund të krahasohet me revolucionet më të rëndësishme teknologjike që kanë ndodhur gjatë  tri dekadave të fundit në botë.  Krahas me ndryshimet rrënjësore që ka sjellur interneti në botë, edhe çdo fushë e jetës u është përshtatur këtyre ndryshimeve, si formë e vetme e mbijetesës në ”fshatin global”.Edhe letërsia, është veshur me petkun e teknologjisë. Digjitalizimi i letërsisë ka filluar të bëhet qëmoti në shumë vende të botës. Shtëpitë botuese krahas librave tradicionalë botojnë libra elektronikë apo e- book. Shumë biblioteka posedojnë me dhjeta, qindra titujt të librave virtualë. Para viteve ‘90, botimi i librave ishte produkt i konfiguracioneve financiare  dhe rrethanave teknologjike. Avansimet e teknikave të reja të shtypit dëshmuan se mund të botoheshin shumë libra me pak mjete financiare, tregu i ri mbarëbotëror i librave evoluoi dhe ato mund të shiteshin gjithandej; për herë të parë në mbarë botën u krijua mundësia e përzgjedhjes së një game të madhe të librave nga fusha të ndryshme. Por kjo tashmë i takon së shkuarës. Sot industria e librit në botë është në kollaps. Edhe shtëpitë më të njohura botuese siç janë Simon & Schuster, Macmillan, HarperCollins  etj. janë duke u riorganizuar dhe duke përgjysmuar personelin e pagat. Botimi i librave në formatin tradicional po përballet me sfida të mëdha. Kriza e leximit është çështje në vete, që po merr përmasa tragjikomike sidomos në vendin tonë. Libri përçmohet, e rrallë lexohet  nga ata që e kanë obligim, ndërsa në raste të veçanta lexohet nga disa që e konsiderojnë kënaqësi, kulturë  e ushqim të pazëvendësueshëm për shpirtin.   Në gjithë këtë mishmash të jetës moderne, botimet e librave elektronikë po marrin hov. E-book  është duke shënuar një revolucion të vërtetë, me hapa radikalë  po bëhet pjesë e përditshme e industrisë  së librit. Nga aspekti industrial, procesi i digjitalizimit  është shumë më ekonomik, pasi që kushton fare lirë, në aspektin hapësinor është mrekullia vetë, pasi e –book mund të palosen në memorie (USB) , mund të ruhen në kompjuterë, ndërsa gjithashtu është ekologjik pasi ruan ambientin që na rrethon. Librat tradicionalë ndërkaq,  zënë shumë hapësirë fizike, duhen rafte e rafte për t’i ruajtur, por edhe kushtojnë më shtrenjtë. Kështu libri tradicional gradualisht po humbiset në vorbullën e digjitalizimit. A po shndërrohet libri specie në zhdukje? Çka po ndodh me letërsinë?!  Letërsia interpreton botën, por edhe formësohet nga bota, prandaj është shumë e natyrshme që të ndryshojë. Zhanret letrare po pësojnë ndryshime gjithashtu. Gjithnjë letërsia e arti kanë pasur sensin të jenë në hap me të renë. Tani ndoshta letërsia përmes digjitalizimit po e rinon vetveten, duke u shndërruar në diçka më popullore, më të lirë, më të etshme, e përfundimisht  si dukuri më produktive se kurrë më parë. Disa nga studimet e fundit për librin tradicional treguan se libri si formë fizike mund të zhduket shumë shpejt nga përdorimi. Por shumë nostalgjikë të letrave  këtë teori nuk e pranojnë si të qenë, pasi sipas tyre librin tradicional nuk mund ta zëvëndësojnë formatet digjitale si e -book apo CD book. Në Kosovë, si gjithçka tjetër që ka arritur me vonesë, edhe procesi i digjitalizimit ka humbur rrugës diku. Letërsia jonë është larg këtyre proceseve. Shtëpitë  tona botuese mezi ia dalin të botojnë libra në formatin tradicional e lëre më botimin e librave elektronikë , e për CD -librat as që bëhet fjalë. Përkundër këtij fakti dëshprues, disa nga shkrimtarët shqiptarë të Kosovës aty – këtu kanë dalur me botime të librave elektronik në gjuhë të huaja, në vende të ndryshme të Evropës e Amerikës. Këto përpjekje e suksese të vockëla të disa krijuesve janë ca pika shiu në oqeanin e pafund të  procesit të digjitalizimit që ka përfshirë botën.  Këto libra të një letërsie nga një vend i vogël në hartën e botës, shkrihen në vorbullën e një letërsie globale në transformim e sipër. Zhanret po ndërrojnë me ritëm marramendës, ashtu si edhe kriteret e vlerësimit të asaj që po plasohet në mijëra, qindra ueb -faqe, portale,revista letrare elektronike, magazina kulturore virtuale, forume, blogje. Librat “fiction” apo “jo fiction”, beletristikë, përmbledhje me poezi e së fundi memoare, kujtime shkrimtarësh të mëdhenj, histori politikanësh etj.po ngjallin interesim të përdoruesve të internetit, qofshin ata adhurues  librash, shkrimtarë, miq të shkrimtarëve etj. Këto libra mund të  blihen, të porositen online  apo edhe të shkarkohen falas. Ueb –faqet si Best poems, Poets & writers, Vox poetica, Poemish, Poethunter etj. janë vetëm disa nga uebfaqet ku mund të lexohen me mijëra shkrime online dhe mund të shkarkohen falas libra të shkrimtarëve  të mëdhenj si klasikë ashtu edhe atyre bashkëkohorë. Kjo ka bërë që letërsia të bëhet më popullore dhe më e kapshme se kurrë më parë. Qasja në këto uebfaqe është falas, e magjia që ofrojnë krijimet e parezistueshme.   Sa i përket kritereve, në uebfaqe, magazina të specializuara letrare, gazeta elektronike ekzistojnë filtrat e vlerësimit. Shkrimet e dërguara  analizohen, vlerësohen nga botuesi. Atyre u jepet apo s ‘u jepet e drejta për botim. Situata ndryshon te rrjetet sociale. Ato mbeten një hapësirë e lirë e promovimit  të librave, poezive, ngjarjeve kulturore e çka jo tjetër. Aty secili mund të ndihet mirë e të zërë vendin që synon përmes ‘like” të miqve, adhuruesve, dashamirëve e komenteve të tyre. Për vlerat s ‘ka çka të diskutohet. Është e drejtë e secilit  të pëlqej a të mos pëlqej. Shkrimtarë të njohur e të panjohur, botohen, botojnë gjithçka, përfshirë këtu edhe libra elektronikë etj. pa e vrarë mendjen për vlerat. E lufta në mes të Gutenbergut e digjitalizimit do të vazhdojë edhe për shumë kohë. Ithtarët e librit tradicional mbase do të mbesin si ata mohikanët e fundit. E proceset teknologjike do të vazhdojnë të shkrinjë gjithçka, përfshirë edhe letërsitë e vogla e të mëdha.

http://gazeta-nacional.com/?p=1278

Codex Episoda 12 Ilire Zajmi 14 08 2021