Vals dëshirash në baladë të bardhë (poezi) – ILIRE ZAJMI

http://www.mearteka.com/vals-deshirash-ne-balade-te-bardhe-ilire-zajmi/

Valse de minuit

par Ilire Zajmi

Ce soir je me fiche du Monde
des lumières éteintes sur les gratte-ciel
pour la gloire et la banlieue des putes
Cette nuit je me fiche de l'Art
des amateurs d’art artistes peintres
qui traversent un trauma artistique
Au cinquième étage de la folie
Ce soir je veux clignoter
Comme la feuille sur l'arbre
et glisser dans tes mains
que tu m’aimes avec frénésie
et me prennes dans ce lit
Adonis de mon plateau magique.
Cette nuit je veux être brûlée vive
danser nue sur le miroir
ce soir je me fiche des autres
Je veux danser la valse sans fin du bonheur.

Extrait de: 

                   

"C'est la fin" ouvrage, l' Harmattan, Paris 2014

http://www.poemes.co/valse-de-minuit-poeme.html

Kubon & Sagner OPAC Title view

Kubon & Sagner OPAC Title view

To hit list

---

Title:

Era: roman.

Subtitle:

Author:

Zajmi, Ilire

Year:

2014

Place:

Tiranë

Publisher:

Bota shqiptare

Country:

Albania

Pages:

Br., 156 S.

ISBN:

978-9928-00-093-4

 

Media:

Annotation:

Hyri me ecjen e saj të zakonshme duke shikuar mospërfillshëm. Hoqi syzet, i la mbi tavolinë, kur papandehur u ndesh me shikimin e një djaloshi përballë.

Weight:

200 g.

Price:

19,00 Euro

Order number:

7433794

 

http://www.kubon-sagner.com/opac.html?record=F025996

Ilire Zajmi - C'est la fin - reunishop.re

• 

   Imprimer cette fiche produit

Ilire Zajmi - C'est la fin

Ilire Zajmi (Auteur) - Paru le 11/02/2014 chez L'harmattan

       

11,50 € TTC

Référence : 1-6958849

Quantité : +-

Ce produit n'est pas vendu à l'unité. Vous devez sélectionner au moins 1 quantité pour ce produit.

   

Disponibilité :    

Date de disponibilité:

Prévenez-moi lorsque le produit est disponible

Attention : dernières pièces disponibles !

Ajouter à ma sélection

Ajouter au comparateur

Ilire Zajmi - C'est la fin - reunishop.re

Përpjekje për të lidhur brezat dhe kohët

Publikuar: 2014-10-23 12:37:02

Tipar tjetër i dallueshëm antologjik mbetet renditja e poetëve që janë akoma në ekzistencën e njëmendësisë objektive, duke lënë jashtë përmbledhjes shumë poetë që nuk janë më në mesin tonë si Ali Podrimja, Beqir Musliu e të ngjashëm. Kjo përzgjedhje autorësh është përpjekje për të lidhur brezat, kohët, ngjarjet, stilet dhe karakteret e krijuesve në veprimtarinë e tyre poetike nga Kosova.

Avni Rudaku

Kjo përmbledhje autorësh nëpër kohë shënon kolona përjetimesh të fatit ekzistencial individual dhe kolektiv. Këshilli i Redaksisë në përcaktimin e autorëve, ka filluar me poezitë e gjeneratës së krijuesve të cilët janë lindur pas Luftës së Dytë Botërore e gjer në periudhën më të vonshme të krijuesve me datëlindje kalendarike të viteve ’80 të shekullit të kaluar. Temat dominuese të poezive kalojnë nga konfliktet e brendshme individuale si vetmia, dëshpërimi bashkëkohor, rebelimi ndaj normave tradicionale, dashuria, e gjer në shpërfaqjen e motiveve kombëtare shqiptare për lirinë kolektive nga hegjemonia serbe, lufta e fundit në Kosovë dhe aty-këtu gjuha e ndonjë poeti me motive krejtësisht që kapin universalen kundrejt lokales, të përgjithshmen kundrejt partikularitetit.
Tipar tjetër i dallueshëm antologjik mbetet renditja e poetëve që janë akoma në ekzistencën e njëmendësisë objektive, duke lënë jashtë përmbledhjes shumë poetë që nuk janë më në mesin tonë si Ali Podrimja, Beqir Musliu e të ngjashëm. Kjo përzgjedhje autorësh është përpjekje për të lidhur brezat, kohët, ngjarjet, stilet dhe karakteret e krijuesve në veprimtarinë e tyre poetike nga Kosova. Është një synim për të bashkuar dhe sinkronizuar krijuesit e gjeneratës së vjetër e të re, duke shënuar edhe metaforikisht “fundin e konflikteve gjenerative”, ngase krijuesit/krijueset në brendi të këtij libri bashkëjetojnë në hapësirën e dhënë, pavarësisht se shprehin frymë diversive të ndjenjës, motiveve, figurave, teknikave dhe shenjave. Prandaj, kjo koekzistencë në mes gjeneratave të ndryshme në poezi regjistron qasje të re inkluzive të Këshillit të Redaksisë, ngase zakonisht po botohen përmbledhje të cilat qoftë vetëdijshëm apo pavetëdijshëm, përjashtojnë njërën apo tjetrën gjeneratë të krijuesve.

Karakteristikë tjetër e variablave të krijuesve është se disa krijues mund të jenë lindur në Shkup, Strugë a Ulqin, por kryesisht jetojnë dhe veprojnë në Kosovë, respektivisht në Prishtinë, dhe korniza territoriale e veprimtarisë poetike mbetet areali i muzave nga krijuesit nga Kosova, ndonëse ndonjëri prej poetëve aktualisht jeton dhe vepron në mërgim.
Tek e fundit, përzgjedhja antologjike është edhe çështje subjektive e një autori, apo grupi autorësh, e në rastin tonë e Këshillit të Redaksisë, mirëpo përtej kornizës subjektive, lexuesi gjatë leximit të kësaj antologjie mund të kuptojë frymën e brezit të ri e të vjetër të krijuesve, duke arritur analogji madje për të njëjtin subjekt të trajtimit nga autorë të ndryshëm. E veçanta tjetër e kësaj antologjie është se shumica absolute e krijuesve në të nuk mbingarkohen me hiperbola romantike nacionale, rima rrallë mund të gjindet diku, nuk vërehet patetizëm emotiv në përgjithësi, vargjet janë të lira dhe me strukturë të çrregulltë. Qasja postmoderniste e relativizimit të gjykimit estetik dhe fuqizimi i rolit të lexuesit për të gjykuar llojin e poezive konsiston edhe në qasjen e Këshillit.
SHËTITJA NËPËR KOHË
Koha e letërsisë dallon nga koha reale, por zakonisht shërbehet nga kjo. Koha e letërsisë është edhe kohë mbi kohët. Ky tip antologjie e përgatitur nga Flamur Maloku, Hajdin Abazi, Aziz Mustafa, Xhevat Latifi dhe Imer Topanica, krijon tendenca reale për sinkronizim të kohërave, periudhave historike, kopsht i të gjithëve dhe i askujt, mostër përfaqësimi brezash, duke e minimizuar rolin e autorit kundrejt tekstit dhe kohës. Friedrich Nietzsche në librin e tij “Njerëzor, tepër njerëzor” dhe njëherazi pararendësi i disa ideve partikulare mbi postmodernitetin e diskutueshëm aq shumë nga letrarët, studiuesit, filozofët e kritikët, do ta përshkruante edhe më saktë këtë telos kohësh. “Arti, ndër të tjera, i vesh vetes detyrën e ruajtjes, si dhe të dhënies pakëz ngjyra, të figurave të shuara, të zbehura; kur kryen këtë detyrë, arti lidh një lak, në mes kohëve të ndryshme dhe rikthen prej tyre shpirtërat.” (f. 128)
Kjo antologji më duket shëtitje nëpër kohë (Umberto Eco), duke na bërë të lexojmë e rilexojmë drithërima shpirtërore nga përvoja personale e krijuesve shqiptarë, duke u njohur me një histori afër njëshekullore të një populli të tërë, prej ngjarjeve historike të ekzistencializmit shqiptar nën format e shtypjes nga pushteti i huaj prej pas Luftës së Dytë Botërore e gjer në ngjarjet e fundit mbi Prekazin, legjendat më të reja urbane të luftës së fundit në Kosovë. “Poetët, për sa kohë që duan edhe ata t’ua lehtësojnë jetën njerëzve, ose e heqin vështrimin nga e tashmja e dhimbshme, ose e ndihmojnë të tashmen duke përqasur ngjyra të reja përmes një drite që e bëjnë të rrezatojë prej së shkuarës. Që të mund të arrijnë këtë, edhe ata vetë duhet të jenë, nga shumë pikëpamje, krijesa të kthyera prapa: kështu që, të mund të përdoren si ura drejt kohërave dhe koncepteve shumë të largëta, drejt feve dhe kulturave që po vdesin, ose që kanë vdekur.” (Nietzsche) Dhe në fakt, kur lexojmë krijimet nga kjo përmbledhje autorësh, poezitë që shpalojnë gjendjet mendore dhe ndjenjore të fatit të grupit e deri tek individi, e bëjnë vetë antologjinë urë brezash siç citojmë edhe filozofin nihilist. Ura si koncept për ne sot merr edhe atë kuptimin e ndarjes, stigmës, linçimit, por këtu mbetet vetëm urë bashkuese, fuqi lidhëse, bashkëbisedim, ndarje ndjenjash të përbashkëta dhe të veçanta e tjerë e tjerë.
KODI I BREZIT TË VJETËR DHE TË RI
Në të gjitha poezitë e botuara në këtë katalog krijimesh, shfaqen figura mitologjike të Greqisë Antike dhe romake (Helena, Thalia, etj.), figura të letërsisë shekspiriane (Hamleti), simbole të lirisë dhe madhështisë (Lulja, Zogu etj.), elemente të kodit nacional (Prekazi i Jasharajve) e deri te figurat letrare të ironisë, paradoksit dhe “dekonstruktimi i figurës” nga autorët e rinj. Poezitë e brezit të vjetër kanë më shumë figura simbolesh, metaforash e alegorish, preket më shumë fati kolektiv, ndërsa autorët e rinj janë më ironizues në raport me atdheun, jetën, dashurinë, vlerat, botëkuptimet, etj., por që e kërkojnë gjithsesi lirinë personale dhe kolektive ngjashëm si brezi i parë, por në tërësi të teksteve vërehen edhe bashkëdyzime dhe simbioza të cilat vështirë ndajnë kohët dhe brezat.
Mirëpo, duke marrë parasysh kontekstin politik të ngjarjeve të kohës, autorët e brezit të vjetër, shfaqin një gjuhë poetike më të mbyllur të kuptimësisë për të marrë trajta universale që në plan të parë të leximit, ndërsa poetët dhe poeteshat e reja shfaqin barrierat e realizimit të plotë personal, eksperimentojnë, tallen, bëhen subjekte që lënë më në hije preokupimet kolektive dhe janë më dekonstruktues të figurave (Jacques Derrida).
SHKËPUTJE DHE COPËZA KRIJIMESH
Sapo fillojmë leximin e poezive të Musa Ramadanit, Agim Vincës, Sabri Hamitit, ne takohemi me përshkrime dhe paraqitje të thella emotive mbi identitetin, qytetin e Prishtinës, lirinë, duke paraqitur me besnikëri një pamje tashmë krejt të ndryshuar ikonografike të kohës së sotme. Agrim Vinca me poezinë “Zogjtë”, lakmon zogjtë për fuqinë e tyre më të madhe që kanë: lirinë. Për lexuesin e sotëm, mund të ndërlidhet me terma të ligjërimit të kohës aktuale si izolimi, liberalizimi i vizave, ndërsa për brezin e vjetër, çlirimi nga pushteti i dikurshëm hegjemonist ka qenë shenjë kryesore atëbotë, duke gjetur paralelizma figurativ mbi nevojën dhe dëshirat për liri nga pasiguria kontinuele jetësore. Prandaj, secila poezi që manifeston ankthin e një kohe historike, nuk presupozon se kjo nuk e ka gjuhën universale të tejkohshmërisë, ngase liria dhe zgjerimi i saj për individin/grupin/shoqërinë/njerëzimin radhiten si kategori universale, gjithmonë të kërkuara dhe të sfiduara.
Bie fjala, edhe brenda përmbajtjes së vargut nga poeti Vinca, e shohim atë “lakun e kohërave” të Niçes te poezia “Zogjtë”. “Ata nuk presin në rend për vizë/ata nuk këpusin qafat për një firmë/për ta asnjë kuptim nuk kanë vulat/Ata nuk paguajnë doganë për nostalgji/Të vetmit udhëtarë/që i kalojnë kufijtë/pa pasaportë. Janë qytetarë të botës…” Pra lidhja e kohëve, brezave, tipeve të lirisë nëpër histori, mbetet gjuhë universale, ngjashëm siç mbetet synimi për projektim të dialogut të krijuesve nëpër kohë. Sabri Hamiti, duke u nxitur nga muzat për Prishtinën, nënën, prezanton ndjenjën e fuqishme të përkatësisë sentimentale dhe frikën nga një tjetërsim prej humbjes. Hamiti e shkruan vargun si në vijim: “Zemrën mos ma lypni bishat ma kanë ngrënë/ O zot nëse e humb Prishtinën bëhem asgjë/Një kufomë e gjallë e shkrimtarit të huaj”. Milazim Krasniqi me poezitë e tij fillon ta thyejë këtë rend përjetimesh, duke qenë se poezitë e tij të paraqitura në këtë përmbledhje janë frymëzime më shumë nga meditimi, rendi natyror i gjërave në kozmos, duke përdorur figura si “guri”, “shiu” e të tjera. Konceptin më ironik dhe më sarkastik mbi lirinë, e gjejmë më pas, pasi ndeshemi me poezitë e Bardh Frangut, të cilat na thërrasin në dekonstruktim heronjsh, ripërkufizimin e historisë, marrjen parasysh të ‘individit mbret’ i çliruar nga secila robëri ekzistuese, pavarësisht edhe nëse vjen nga vetvetja apo grupi me të cilin identifikohemi dhe depersonalizohemi. “…Eja në tarracë të lirisë/Lere gjyqin e Hagës/Slloba është kopil/Na ka prerë e na ka tredhë/Tash luan koqe me botën/Eja të dalim në tarracë të lirisë/Na presin bukuroshet e Moldavisë/Çliroje shpirtin nga robëria/Të pimë raki të na pëlcasë mërzia...“ („Mëkati“). Lulëzim Tafa kur sendërton tekstin me fjalët mbi lirinë, e mallkon lirinë për diçka krejt tjetër: për çoroditjen e muzave; duke e marrë lirinë në një dimension krejtësisht tjetër qortues. “Nuk shkruhet dot/një varg/ç’sëmundje muzave/u solli lira/nanën bre ja qifsha/Si vdiq poezia“ („Epitaf“). Menjëherë pas poezive të Frangut, gjindet poeti tjetër Abdullah Konushevci, i cili në poezinë „Merka ka çelësin e vdekjes“, rebelohet ndaj të gjithëve dhe shpreh zemërimin e tij nëpër kohë, kujtesë kolektive, adresa e shenja, duke mallkuar secilën dashuri që nuk merr sa jep dhe për ta prekur pak marrëdhënien e politikës me historinë, drejtësinë me forcën: „Mallkuar qofshin Berlin, Paris, London/Më copëtuan aq shumë/Sa ende nuk mundem m’u ngjitë/Mallkuar qofshin Prishtina, Tirana, Shkupi/Kurrë nuk më deshën sa i desha unë”. Hajdin Abazi vjen në këtë antologji me poezi që përshkruajnë rrugëtimin e tij për në front me thanatosin, motivet nga lufta e fundit në Kosovë, duke e përmendur “liridashësin” si “njeridashës” në mënyrë që për ta universalizuar konceptin e lirisë dhe për ta thënë mesazhin se secili njeri e don lirinë dhe secili prej tyre është jo vetëm liridashës, por edhe njeridashës. “Po shkoj/t’i hapë portat e diellta/Kohës së Dashurisë/për Epokën e amshueshme/të Njeridashjes!” Poeti Halil Matoshi përshkruan momentet e luftës së fundit nga këndi tjetër, por me të njëjtin kod tematik: ”luftrat nisin në Mars në Ballkan dhe nuk mbarojnë/as kur ndalen/në intermexo të përleshjeve ballkanasit dehen vallëzojnë/më 24 mars 1999 bomba ia këputi duart Adrianës/këmbët Arditit/por buzët e puçura s’i ndanë…”. Ndërsa, luftën e fundit në Kosovë, Sali Beqiraj nga Boga e Rugovës, e jep shumë fuqishëm dhe në mënyrë krejt të heshtur pa bërtima por me plotë dhembje, si në rastin e fatit të babait në luftë. “Tre ushtarët e zi/E kanë çua në kopsht/“Pse nuk je rrua” e kanë pyet/Babai ka qenë natyrë e butë/Dhe ka qeshur/Unë e di pse ka qeshur/Gjithmonë kur nuk i pëlqenin pyetjet/Qeshte/thoshte; ani ani...” ( “Rrëfimet e nënës për vrasjen e babait”). Aziz Mustafa duke pasur sfondin nga një profesion si mjek, sjellë fond fjalësh dhe kuptimesh të veçanta metaforike. Në poezinë “Asimetrike” (ALOPECIA AREATA), poeti Mustafa shpreh gjuhë mjaft autentike me këtë sfond që e përmendëm: “…Këtë të mallkuar alopeci areata/Që as emër nuk ka shqip/Po që ka një asimetri për dreq”. Poeti Xhevat Latifi prek kodin tematik nacional dhe universal, me një ton tjetër inventiv dhe gjetje të bukur artistike si në poezitë: “Dimri ballkanik”, “Ma thuaj një fjalë të mirë”, etj. Ilire Zajmi në poezinë “Kotësi” e përshkruan ankthin ekzistencial (Kierkegaard, Sartre, Niçe, Kamy, Frankl...), zhgënjimin filozofik mbi qenien, problemin e lirisë dhe të vetmisë në kohën bashkëkohore, duke mos u mjaftuar dhe kënaqur vetëm me lirinë e fituar, teksa e thotë sidomos me vargun “si bishë e plagosur në kafaz”. Citoj në tërësi: “Dhe ndjehem e vetmuar/Si bishë e plagosur në kafaz/A do të jem krejtësisht e vdekur/kur te vdes?“.
Librit i jep më tej sharm të poezisë transcendentale, mistike, por edhe spinoziane, poezia e Fahredin Shehut, i cili vjen edhe në vetë historinë e poezisë shqipe me ngjyra të një folderi krejtësisht origjinal. Poezia „A jam fluid kozmik?!“ ka tonet më të përafërta vetëm me refleksionet medituese antropologjike mbi rendin dhe kaosin në univers, por duke arritur përfundimin në paqe me universin. Këtë e gjejmë direkt te Fahredini edhe në vargjet si në vijim: „Të jem i shpërndarë si hiri i yjeve/A jam mjaft i shenjtë?/T’i gëzohem harmonisë kozmike...” Autorët e tjerë të kësaj antologjie të cilët i takojnë një brezi shumë të ri janë: Blerina Rugova Gaxha, Astrit Veloqi, Valmira Peci-Lamin, Avni Rudaku, Linditë Ramushi, Kreshnik Berisha, Alketa Gashi-Fazliu, Alban Nuredini, Ndriçim Ademaj. Disa prej autorëve të rinj i qëndrojnë besnik disa formave tradicionale të vargëzimit dhe kodit tematik, ndërsa ka të tjerë që e çmontojnë tërë rendin ekzistues të formave, stilit, figurave dhe përmbajtjes poetike. Ndarja “brezi i vjetër” dhe “brezi i ri” nuk parakupton ndarjen strikte, ngase disa autorë të brezit të dytë mund të ngjasojnë shumë më shumë me brezin e parë sesa me disa kolegë të brezit të tyre në kuadër të llojit kalendarik të gjeneratës, apo anasjelltas.
PËRPJEKJA PËR TA NDALUR REFLEKTIMIN
Kjo antologji nuk ka përfshirë të gjithë autorët e gjallë të pas Luftës së Dytë Botërore dhe ata të brezit më të ri nga Kosova e më gjerë. Ata që janë larg kopshtit, nuk do të thotë se nuk gjelbërojnë. Mbetet çështje e shijes, por edhe vullneti i secilit krijues për të bërë pjesë në këtë apo atë kopsht.
Fuqia e poezisë qëndron në secilën kohë dhe është aparat i pazakonshëm për t’ia pasuruar jetën njeriut me kujtime. Të tjerat mbeten vetëm diskutime të vazhdueshme të shijes mbi poezinë dhe kohën, por që nuk nënkupton se edhe kjo nuk është me rëndësi. / KultPlus.com 


http://www.kultplus.com/?id=5&l=5142

"Ditet e Naimit" - International poetry festival Tetove Macedonia

Pasqyra e vdekjes dhe mbijetesës

Agim Gjakova

vështrim për librin "Një tren për Bllacë"

Pamjet dhe mendimi

Sfidat e bëjnë jetën të vështirë, kapërcimi i tyre e bën jetën me plotë kuptim - Anonime
E fillova me këtë thënie këtë vështrim, sepse duket se duhet të bindet vetvetja se gjithçka është në vijë të mbijetesës. Ngjarjet  tronditën çdo njeri me zemër që nuk kishte mundur të imagjinonte se mund të shiheshin pamje të tilla. Jo duke qëmtuar, por duke u dhënë shumëkohësi, Ilirja shtrohet me tërë qenien e saj në vorbullën e kataklizmës. Në radhë të parë, ka pamje, të cilat jo vetëm tërheqin vëmendjen, jo vetëm të shtangin, jo vetëm të prëvëlojnë, por trondisin gjithë qenien, e cila kalon nëpër to dhe këto përvijohen në mendim. Mendimi është, jo i dukshëm, por i tërthoruar nëpër përshkrime, se këta njerëz po përjetojnë atë që nuk është imagjinuar nga njeriu.

Dhe kjo ia cyt padashur në mënyrë intuitive mendimet që vrullojnë si luzmë bletësh. Cilat janë mendimet që përshkojnë në libër, në shkrimet tërë dinjitet, pa patos urrejtjeje, pa zmadhime vuajtjesh personale. Intuita bën pyetjet: Përse po ndodh gjithë kjo? A janë të gjinisë njerëzore veprimet e tilla, ku paska mbërritur e ku dashka të shkueka njerëzimi? A është racizëm sui generis, apo çmenduri…? A është kjo botë kaq komplekse sa unë s'po mundem t'i bie në fije? Qysh kur ka filluar jeta në tokë, a mos paska edhe një fund? E të tjera. Përgjigja është në libër, me një grumbull hollësish që e karakterizojnë planetin tonë. Lexojmë e përfytyrojmë (ne që nuk kemi qenë në këtë ferr), por kuptojmë se të gjithë ata njerëz nuk e shohin fundin e botës, por mbijetesën.

Është e natyrshme që Ilirja as që ka menduar se duhet të krijojë, apo sajojë, mendime për gjendjen, për zhvillimet. Ajo sheh frikën te vetja dhe te të tjerët, sheh guximin për të mbijetuar, sheh shpresën dhe xixëllimën e perspektivës, të fitores. Se frika është mundësi e guximit, jo provë e frikacakllëkut.

Duket sikur Ilirja raporton. Në pamje të parë krijohet kjo përshtypje, por sapo futesh në paragrafët e mëtejshëm atëherë gjallon ndjenja, spikat mendimi, përshkruhet gjendja dhe perifrazohet gjithë ç'ishte më parë dhe çfarë po ndodh në mënyrë intuitive. Këndvështrimi është i qytetarit të lirë, i brumosur me vetëdijen për zhvillim, për rregull, për paqe, për mirësi. Nuk përshkroi me atë stil si të ishte duke raportuar për shkatërrimet e cunamit me metoda informative, në të cilat hyjnë vetëm ndjenjat e dhimbjes, por në Bllacë ishte gjithë ferri i kësaj bote, ferri i krijuar prej njeriut, për të cilin bëhet pyetje: "A mund të quhet njeri?!" Dhe ajo përveton kuptimin se njeriu i lirë nuk ka frikë t'i shkojë deri në fund mendimit të tij.

Ndjenja dhe parashtrimet

Lotët dhe qeshjet e përbëjnë muzikën e jetës - Anonime

Nga tërë materiali nxirret mendimi se gjithkush në botë në një kohë, apo tjetër, ka mësuar diçka të vlefshme. E sheh popullin e saj dhe sheh edhe lotët edhe qeshjet, sepse duhet të përshkohet ky ferr, sepse “nëse je duke ecur në këtë ferr, duhet të vazhdosh të ecësh”. Nuk është dita e fundit. Nuk është as nata e fundit. Dhe ne nuk ia shohim buzëqeshjen, por lotët. Buzëqeshja është në forcën e saj për të mposhtur gjithëçka të ligë, gjithë rrezikun, për të ngritur qënien njerëzore në piedestalin që i takon.

 Përveç përpjekjeve fizike ajo ka besimin që luan rolin themelor, një besim që mbështetet tek integriteti i saj i brumosur në rrethana familjare e shoqërore. Ajo vë familjen, të dashurin, shoqet përmbi veten dhe si shkëndijë dëshiron që ata të jenë të lumtur në të ardhmen. Përfytyrojmë një vajzë me faqe trëndafili nga vrulli e zjarrmia e brendshme e vetëdijshme se këto probleme janë për një kohë të shkurtë. Faktori më i madh që mund t'i japë fund kësaj bote të Bllacës është përpjekja për mbijetesë. Ajo parashtron supozime, alternativa, mospëlqime, sheh mungesën e vullnetit, kupton edhe tejkalimin e tij, mbarështron përparësitë që gjenden në atë grumbull njerëzish për të përfituar nga koha dhe shpresa. Ka pak, ose as fare ushqim, por ka shpresë dhe dinjitet. Sepse “rrethanat nuk e bëjnë personin, ato e zbulojnë këtë person”.
Përkrah gjithë ndjenjave që përplasen papushim se mund të humbë familjen, të dashurin, të afërmit, shoqet, ajo e bind veten për një lojë strategjike me armikun. Duhet të luajë me oponentë shumë të fuqishëm, por edhe të dalë fitimtare. Dhe në këtë lojë nuk ka frustrime. Sepse, nëse e humbet pasurinë, nuk ke humbur asgjë, nëse ke humbur shëndetin, ke humbur diçka, por nëse ke humbur karakterin, ke humbur gjithçka. Dhe ne ndjejmë se në tërë ato rrethana prej feri ka mbetur muzika e jetës, sepse ajo është brenda njeriut dhe ne e dëgjojmë atë muzikë. 
Natyra e njeriut ngërthen inisiativën. Inisiativa për të mposhtur edhe djallin. Ilirja na thotë se mungonte kanibalizmi klasik, por edhe kanibalizmi modern nuk njeh gjininë njerëzore. Këtë e parashtron Ilirja në tërësinë e librit. Por i vë pëballë mirësinë dhe u thotë njerëzve si jetohet dhe si veprohet dhe nuk lë që të kthehen në kohët e lashta të ekzistencës së tij. Ndjehet qortimi për politikën ndërkombëtare që lejoi një masakër të tillë në Kosovë, ashtu si në Bosnjë.

Bashkësia - humanizmi

Mik është dikush i cili e di këngën e zemrës sate dhe ta këndon atëherë kur ti i ke harruar fjalët - anonime
Megjithëse gazetare e shkrimtare Ilirja nuk e pati për qëllim t'i bëjë preokupim këto shkrime. Në botën e komunikimeve nuk gjen shpesh bashkëpunim kolektiv dhe të ndërsjellë. Është rast i veçantë në publicistikën tonë ky libër dhe këto qëndrime të dy autorëve të tij. Filipo, një gazetar i karrierës, dhe Ilirja një person që shumëzon disa anë të çështjes: bashkëvuajtjen me popullin e vet, dëshirën për të kumtuar dhe paraqitur krejt çka po ndodh, qëllimin që t'ia bëjë të njohur opinionit politikën e gjenocidit të një regjimi.
Gjeturia e mbarështrimit të letrave drejtuar Ilires është një artifis që erdhi vetvetiu, u imponua nga gjendja, por krijon mundësinë e paraqitjes së disa aspekteve: dinjitetin njerëzor, ndërgjegjen e të qenit një publicist i drejtë dhe i ndërgjegjshëm, vetëdijen se edhe unë ndjej pak a shumë me këtë popull, me kolegen time, Iliren.
Njerëzit humanistë e ndjejnë se kanë një nevojë të domosdoshme që të lidhen, qoftë edhe në nivel global, njëri me tjetrin, pasi zhvillimet që ndodhën në Kosovë e në Bosnje, mund të ndodhin kudo, sidomos për Filipon, i cili është gazetar i akredituar në Lindjen e Mesme, kur përditë shohim dhunim, vrasje, përdhunime e të tjera forma të së ligës e armiqësisë njerëzore.

Qytetërimi, të cilin e ka përvetësuar dhe e ka bërë të tijin reporteri Filipo, nuk e vë më në paravanin e një reporteri të mirëfilltë të paanshëm. Ai harron se është i tillë, ai bëhet një bashkëvuajtës i Ilires, një pinjoll i humanizmit botëror me vendndodhje shpirtërore Kosovën. Nuk e ka më parasysh median për të cilën punon, por ai përpiqet të përfytyrojë dhe të ndjejë atë që ndjejnë shqiptarët e Bllacës dhe të gjithë të tjerët, të nënshtruar ndaj masakrimeve serbe.

Nëse e zgjodhi gazetarinë si karrierë, qëndrimi i tij në këtë rast e kundërshton këtë tendencë, pasi nuk kërkohen, ose më mirë ta themi, ai nuk do më të përcjellë të dhëna informative, por të futet në gjirin e tërë vorbullës, një vorbull që po vazhdon në Ballkan.
Shpesh gazetaria është demoralizuese, pikërisht në raportet e kërkesave të trustit që drejton dhe kërkesave të publiku. Filipo nuk e përfill këtë. Kalon përtej dhe bëhet "qarës i halleve" të shqiptarëve.
 
Përfundimi

Lexojmë një libër ku kuptojmë se si funksionon mendja dhe ndjenjat. Nuk është një paraqitje procesuale, por një tregim rrënqethës, por edhe inkurajues. I gjithë objekti është kalimi psikologjik i zhvillimeve që fiksohen në vetëdije. Nuk ka kthim mbrapa. Ndërgjegja e ka pranuar se është e atij populli dhe ashtu do të mbetet. Dhe për këtë nuk ka nevojë të përshkruhet bindja.

Ilirja as që e ka pasur ndërmend të bëhet popullore, të fitojë famë apo diç tjetër. Po ashtu edhe kolegu i saj. Madje as që kanë menduar se këto shkrimet e tyre mund të përmblidhen një ditë në një libër, i cili të arrijë vlerën e vërtetë të një publicistike, ta themi të përkorë, dhe të mirëpritur nga të gjithë lexuesit.

Sepse, nëse ka ndonjë gjë mbi tokë që e do dhe e adhuron njerëzimi më shumë se diçka tjetër, atëherë ky është trimi, njeriu që guxon ta shohë djallin në sy dhe t'i thotë se ti je djall. Në vend që të lëndohet duke kujtuar e shkruar, Ilirja bëhen pak a shumë rebele dhe sfidon. Sfidon gjithçka të shkuar, të tashme dhe të ardhshme që nuk është e nuk mund të jetë njerëzore. Dhe për fund po citoj një thënie të Leland Val Vandewall: "Le të mos e kthejmë kohën mbrapa me zemrim, as në të ardhme me frikë, por rrethepërqark me vëmendje."

 

Tre poesie in italiano

Traduzione di Giuseppe Napolitano       

        
                È la fine

È la fine amico mio –

la fine di questo sogno all’alba

È la fine di questa storia

che ancora non è cominciata

È la fine della tentazione

del peccato non assaggiato

È la fine dello scacco

delle notti senza testimoni

– la fine dell’erotismo

dei baci rimandati

la fine di questo amore

non ancora fiorito

È la fine amico mio

la fine senza fine della vita – della morte

E tu con gli occhi aperti aspetti sempre

la fine di questo gioco.

 

                Effetto ottico

 

Io credo in un giorno nuovo –

quelli vecchi mi hanno imprigionata

nella vanità dei sogni e dei paradossi

Io credo nell’avvenire –

il presente mi ha abbandonata

e mi sento un vecchio inutile tappeto

Io credo in un amore che sia vero –

quello vecchio è passato inavvertito ai miei occhi

Io credo io credo io credo

che il passato

il presente

il futuro

non siano che un effetto ottico

della vita umana.

 

                   Senza di te lontano da me stessa

Nella paura il tuo silenzio mi seduce –

stai diventando invisibile sulle vie dell’oblio

L’amore mi fu destinato in un tempo mistico

e sono condannata a vivere in un'attesa eterna

– senza di te lontano da me stessa.

 

 

Shkrimtarja e studiuesja e njohur Ilire Zajmi: Gazetarinë e kam profesion, letërsia është dashuria ime

12/10/2014 08:44:00 Raimonda MOISIU

Font size:

Ilire Zajmi

Ilire Zajmi është nga shkrimtaret pioniere të fillim -viteve të demokracisë në Kosovë. Dhe jo vetëm kaq! Ajo është gazetare,  shkrimtare, përkthyese e studiuese.  

Ka studiuar drejtësinë.  Magjistre e shkencave të gazetarisë e komunikimit masiv. Jeton në Prishtinë dhe  aktualisht punon në Radio Televizionin Publik të Kosovës ( RTK), gjithashtu edhe korrespondente  e Agjencisë italiane të lajmeve, ANSA .

Profesoresha e gazetarisë është autore  e  përmbledhjeve me poezi:  “Këmbanat e mëngjesit”-Prishtinë (1991), “Baladë e bardhë “ – Prishtinë (2000),  “Amnesia” në gjuhën angleze, shtëpia botuese Corpos Editora, Portugali (2011),  ‘Ëndërr e huaj”  në formatin e-book  Filozofia urbane (2013), përmbledhjen me poezi në gjuhën frënge “C’est la fin” botuar nga shtëpia botuese  l’Harmattan, Francë (2014).

Autore e romanit  “Fashitja e ëndrrave  rebele”  Prishtinë (1996),  librit publicistik bashkë me gazetarin italian Filippo Landi  “Un treno per Blace” botuar në gjuhën italiane  nga shtëpia botuese la Meridiana në Itali (1999);  “Një tren për Bllacë”, shtëpia botuese  Saga Prishtinë (2011),  librit  studimor në fushën e gazetarisë  “Pamjet televizive dhe realiteti”  shtëpia botuese Rozafa , Prishtinë (2011).  Autore e romanit “Era” botuar nga shtëpia botuese ” Bota Shqiptare” Tiranë  2014.

Ka sjellë në shqip nga gjuha italiane, së bashku me Anton Nikë Berishën, poetin italian Giuseppe Napolitano.

Shkrimtarja dhe Studiesja e njohur Ilire Zajmi është prezantuar  edhe si autore në  revista letrare  e antologji ndërkombëtare.

Poezitë e saj janë përkthyer në disa gjuhë të botës si anglisht, frëngjisht, italisht, portugalisht, rumanisht, në gjuhët malazeze, kroate, boshnjake, etj.  

Pjesëmarrëse në festivale ndërkombëtare të poezisë. Fituese e çmimit “Ventennale” në konkursin ndërkombëtar për poezi në Milano të Italisë, 2011. Fituese e çmimit të parë për poezi  në manifestimin “Mitingu i Poezisë” edicioni i 49 në Gjakovë, maj 2013.

Anëtare e  PEN qendës së Kosovës dhe asociacionit Poetas del Mondo (Shkrimtarët e botës).

Koordinatore e festivalit ndërkombëtar “Britma e gruas” etj. 

 

Bisedoi:Raimonda MOISIU

 

-Jeni nga shkrimtaret pioniere të fillim -viteve të demokracisë në Kosovë. Kalimi  juaj i sukseshëm nga juriste në gazetare e më pas në poete e romanciere.  C’mund të na thoni si filloi karriera tuaj letrare? Si u gjendët në këtë “udhëtim” të bukur e mbresëlënës?

 

ILIRJA: Të bëhesha shkrimtare kam ëndërruar si fëmijë. Kam botuar vjershat e para në moshë fare të njomë. Studimet në fushën e jurisprudencës  vetëm se pasuruan njohuritë e mia dhe më  ndihmuan shumë në udhëtimin që kisha nisur drejt botës së madhe të librit. Me gazetari fillova të merrem kur isha studente, mirëpo shpirtin e kisha gjithmonë te poezia.

Prandaj studimet, profesioni i gazetares dhe pasioni për të shkruar , të gjitha kanë një emër: dashurinë për letërsinë, artin, të bukurën. Është një udhëtim  i projektuar gjatë, i cili më sfidon , më jep kënaqësi, më merrë shumë energji, por edhe më përmbush shpirtërisht si asgjë tjetër.

E kam thënë gjithnjë  gazetarinë e kam profesion, letërsinë dashuri.

 

-Ju jeni poete. Qindra vargje poetike dhe disa vëllime me poezi. Po citoj disa tituj të vëllimeve me poezi ; “Këmbanat e mëngjesit”-Prishtinë (1991), “Baladë e bardhë “ – Prishtinë (2000),  “Amnesia” në gjuhën angleze, ‘Ëndërr e huaj”  në formatin e-book  Filozofia urbane (2013), përmbledhjen me poezi në gjuhën frënge “C’est la fin” botuar nga shtëpia botuese  l’Harmattan, Francë (2014), dhe bashkëautore në antologji kombëtare e ndërkombëtare. C’mund të na thoni për këtë përvojë interesante e përkushtim profesional?

 

ILIRJA: Librat e botuara flasin me gjuhën e tyre. Secili libër i botuar në Kosovë apo jashtë është një aventurë e re letrare, përvojë në vete. Për secilin varg e secilën fjalë, duhet shumë punë, sakrificë e kohë. Letërsia është kërkuese, ashtu si fryma e ajri që thithim. Më pëlqen të mos ndalem, të jem vazhdimisht në kërkim të motiveve të reja, të  hapësirave të reja letrare..

E bindur se librin më të mirë akoma se kam shkruar, vazhdoj të punoj me përkushtim e ambicie në rrugën që kam nisur.  Sukseset vijnë më pas, e nuk mungojnë. 

 

-Cili është elementi më i rëndësishëm dhe interesant për të shkruar një libër të suksesshëm me poezi?

 

ILIRJA: Temat që trajton, gjuha që përdor, vargëzimi , stili origjinal por mbi të gjitha talenti. Pa pasur talentin, të tjerat janë kot.  

 

-Cfarë shërben si frymëzim për të shkruar poezi? A keni ndonjë ndjesi të vecantë kur ju shkruani poezi të bukur, të ndjeshme e të mirë?

 

ILIRJA: Më inspirojnë gjërat e thjeshta të jetës, gjërat për të cilat shpesh harrojmë se ekzistojnë.  Më inspiron vazhdimisht  jeta, dashuria por edhe  vdekja.  Kur shkruaj diçka që më ngjason  e mirë, ndjehem pezull, si të jem në ajër.

 

-Kur shkruani poezi, cili është vendi tuaj më i preferuar, në studio,  në natyrë apo krejt rastësisht edhe duke pirë kafe diku?

 

ILIRJA: Nuk kam vend të preferuar. Mbaj gjithmonë me vete laps e letër. Vendi është irrelevant. 

 

-Cfarë është muza për ju, është aftësi gjenetike, sipas mendimit tuaj?

 

ILIRJA: Muza është hyjni, është  trill i perëndive. Mister.

 

-Ju keni një aftësi të pabesueshme të stilit tuaj poetik, që dëshmon gjithnjë e më shumë se jeni ndër poetet e shquara të letërsisë shqipe. Kur ju shkruani një poezi,  cila është pjesa më e vështirë; shtjellimin e elementeve  me modelet e fjalës që e përbëjnë, muzikaliteti i vargjeve, strofës,  kadenca, ruajtja e  rimës, metaforat, figurat artistike, vargjet e lira… Ku qëndron forca e inteligjencës tuaj;është ambicje sfidë apo të dyja bashkë?

 

ILIRJA: Të shkruarit është magji. Kur hedh vargjet në letër, e analizoj a i kam thënë ashtu si i kam menduar. Shpesh shkruaj në disa variante, derisa poezia merrë formën me të gjitha finesat artistike.  Ndodh që edhe atëherë të kërkoj më tepër nga vetja.

 

-Ju shkruani poezi lirika dashurie “të pastra dhe të drejtpërdrejta në të shprehur” –dhe vërtet jeni nga poetet e rralla që me vargjet tuaja shpërthyese ilustroni dashurinë njerëzore. Si ja arrini ta bëni këë?

 

ILIRJA: Dashuria është esenca e ekzistencës njerëzore. Ajo që na fisnikëron shpirtin e plotëson  jetën.  Nëse nuk do shkruaja për dashurinë, se besoj se do të shkruaja fare.

  

-Cfarë ju shtyn të shkruani një poezi protestë me ton qytetar, intelektual e social?

 

ILIRJA: Realiteti që jetojmë, koha dhe rrethanat, padrejtësitë. E mira dhe e keqja që  përjetojmë  në botën tonë.  Të mos ngresh zërin kundër këtyre  dukurive, dmth. të pajtohesh me to. 

 

-Ju përvecse poete  jeni romanciere dhe publiciste. A i shihni këto zhanëre si sfidë?

 

ILIRJA: Poezia është religjioni im. Prozën e shoh si një zhanër ku jam sprovuar më pak dhe synoj të vazhdoj. Ndërsa sa i përket publicistikës, me librin e botuar në Itali “Një tren për Bllacë” kujtoj se ia kam dalur ta sfidoj veten me sukses.    

 

-Cila është sfida për të shkruar një roman? Zhanërin e romanit e “bëtë ju të vinte të ju”, apo është preferenca tuaj?

 

ILIRJA:Proza është zhanër që pak e kam lëruar deri më tani. Është preferencë imja që t’i rrekem këtij zhanri me seriozitet.

 

Kur ju shkruajtët romanin  “Fashitja e ëndrrave  rebele”(1996) dhe këtë vit romanin “Era” (2014),  të  vlerësuara ndjeshëm   nga kritika e kohës, dhe këto vepra  nuk janë fantazi, por është bota e brendëshme njerëzore.Si shkoni ju në lidhje me vendosjen e emrave, të vendeve në ndërtimin e një “bote të re” me tipikë;burim-rrëfim-frymëzim-kulturë?

 

ILIRJA: Romanet që ju përmendi shtellojnë ngjarje reale, romane për “kohën e thyer” siç u vlerësua në një shkrim të botuar. Janë ngjarje e personazhe nga jeta reale. Një histori dashurie, e vendosur në një periudhë historike, në Kosovën e viteve 90’.

Historia e dashurisë mes Erës e Butrintit, personazheve kryesore është vendosur në sfondin historik të kohës që i përket. Nëpërmjet tyre dhe fatit të personazheve të tjerë, jipet një tablo e qartë e jetës politike dhe sociale në Kosovën e asaj periudhe: instalimin gjithnjë e më shumë të terrorit serb, papunësinë, pasigurinë për të ardhmen, shpërnguljet masive drejt perëndimit, dilemat e shumta mbi të ardhmen, arrestimet dhe pushimet masive nga puna, etj. Pra, çdo element i asaj periudhe,  është dhënë me vërtetësi në faqet e romanit.

Natyrisht se historia e dashurisë dhe emrat e personazheve janë të trilluara, por ngjarjet janë frymëzuar nga realiteti të cilin vetë e kam jetuar në ato vite të vështira për të gjithë.

Në librat e mi, realiteti dominon.

 

-Ju shkruani mrekullisht  e mjeshtërisht në lidhje me personazhet komplekse dhe dilemat morale të cilat përballen me të metat dhe të mirat e tyre në shkallë të ndryshme. A ka ndonjë moment paralel gjatë eksperiencës tuaj, që si rrjedhojë ka sjellë edhe këndvështrimin paralel mbi përvojën jetësore?

 

ILIRJA: Po sigurisht. Libri publicistik “Një tren për Bllacë” i botuar në Itali në vitin 2009, ndërsa në Kosovë në vitin 2011, është  libër ku rrëfej përvojën time si gazetare gjatë luftës në Kosovë. Aty e kam përshkruar Iliren si personazh, që rrëfen përvojën e saj jetësore bashkë me shumë karaktere të tjera që e përjetuan luftën në Kosovë. Të njëjtën gjë bën edhe bashkëautori i librit Filippo Landi.

 

-A keni menduar ndonjëherë për t’i shkruar skenar filmi? A do të jeni në gjendje ta  bëni atë?Dhe po qe se provoni ta bëni atë, c’mund të na tregoni për  aktin e të shkruarit të një skenari, me trillimin e karaktereve dhe të shkruarit e dialogut. Pra shumë duan të jenë shkrimtarë dhe besojnë se janë të tillë. Pra a ndikon letërsia në skenarin e një filmi?

 

ILIRJA: Shumë  vepra të sukseshme janë xhiruar edhe si filma. Ka edhe shkrimtarë që bëjnë skenare filmash. Jam autore e disa dokumentarëve televizivë. Të jesh shkrimtare e të bësh skenarë filmash, duke  njohur edhe teknikat e punës është një mrekulli. 

 

 

-Znj.Ilire, jeni edhe përkthyese, dhe së bashku me përkthyesin Anton Nikë Berisha, keni përkthyer poetë më famë botërore, si poetin italiani, Giuseppe Napolitano, nga italishtja në shqip . Cfarë ju ka shtyrë t’i përktheni poezitë e tij? Cili është sekreti që fuqishëm ka influencuar në përkthimin e tyre?

 

ILIRJA: Përkthimi është art, rikrijim. Të përkthesh poezitë e Napolitanos ishte e vështirë por njëkohësisht edhe kënaqësi , të sjellësh një mik të madh të shqiptarëve në gjuhën shqipe. “Përshpëritje e hënës” është një poemë shumë e veçantë, e shkruar me pasion dhe vargëzim specific.

 

    -Teoritë e përkthimit janë trajtuar më të konsiderueshme për kohën tonë. Në arkivin tuaj krijues poetik kini disa vëllime me poezi të përkthyera në disa gjuhë të huaja. A e ka nxitur përkthimi i tyre ndjenjën tuaj të krijimtarisë, intensitetin dhe kërkesat në artin e të shkruarit?

 

ILIRJA: Më pëlqen të përkthej autorë sidomos nga letërsia italiane. Njohja e gjuhëve të huaja dhe përkthimi të hapin dritare të reja komunikimi me botën e letërsisë së atyre gjuhëve. Lexoj e përkthej në disa gjuhë dhe kjo më inspiron dhe më jep mundësi të pakufishme të përcjell kah shkojnë tendencat në letërsinë moderne, e të bëhem pjesë e pashmangshme e tyre.  

 

-Ju keni gjithashtu edhe  karrierë të admirueshme- në gazetarinë e komunikimit masiv. Aktualisht punoni në Radio Televizionin publik të Kosovës ( RTK). Si mendoni a është domosdoshmëri  ngritja e një bordi letrar apo miratimi nga kritika e kohës për botimin e një libri?

 

ILIRJA: Fakti se më shumë ka shkrimtarë se lexues, tregon se libri duhet të kalojë nëpër  disa filtra para se të botohet. Mirëpo edhe bordet letrare dhe kritika e kohës janë mekanizma të diskutueshëm, pasi dominohen nga grupe klanore, të interesit etj.

S ‘kam dyshim se gjithçfarë librash pa asnjë vlerë botohen çdo ditë, por jam e bindur se ata me vlerë  gjejnë rrugën e tyre të suksesit.      

 

-Në cdo lloj karriere –nënkuptoj karrierën tuaj në letrat shqipe dhe në botën e artit, keni pasur zhgënjime? Cilat kanë qenë uljet dhe ngritjet gjatë ushtrimit të saj?

-

ILIRJA: Jam e vetëdijshme se rruga që kam zgjedhur është e gjatë, e mundishme, me plot të papritura. Nuk është rrugë e shtruar me lule. Më e rëndësishmja është të zgjedhësh rrugën në të cilën rrallë shkohet. Ato që e përcjellin këtë rrugë kanë fare pak rëndësi.

 

-Jeni vlerësuar pozitivisht dhe admirueshëm nga kritika e kohës në Europë, Ballkan por edhe më tej në SHBA-s?  Cili është miratimi  kritik për ju në Shqipëri?

 

ILIRJA: Jam prezantuar në disa antologji në Europë, SHBA e gjetiu në botë.  Përgjithësisht veprat e mia janë pritur mirë, dhe janë vlerësuar me nota pozitive. E vlerësuar si poete moderne e guximshme e herë herë rebele.  

 

Pse shkruani? A keni disiplinë në të shkruar? E përfytyroni veten pa shkruar ndonjëherë?

 

ILIRJA:  Shkruaj sepse ekzistoj. Nuk mund ta projektoj  ekzistencën time ndryshe, veçse si dikush që ka pasion shkrimin.Kur filloj të shkruaj, di të jem e përkushtuar. Por di të jem edhe shumë rebele dhe e padisiplinuar.  Kur nuk shkruaj ndihem bosh. Më bëhet vetja e huaj dhe e largët.   

 

-Si shkrimtare, poete, esseiste, publiciste dhe juriste-  cili është koncepti tuaj për kombin, për pushtetin, për partitë politike dhe për demokracinë` në Kosovë?

 

ILIRJA: Kombi dhe vendi im po përjeton një kohë të vështirë 15 vite pas përfundimit të luftës. Varfëria, korrupsioni, mungesa e lirisë së shtypit , moszhvillimi ekonomik , degradimi shoqëror ka pllakosur Kosovën, vendin më të izoluar në Europë, të katandisur në  mjerim politik e ekonomik.  Ky vend duhet të ndryshojë kursin e politikës, të  zgjedhë njerëz të moralshëm e të dinjitetshëm për ta udhëhqur. Të ringjallet kulturalisht. Të dal nga hiri ku është zhytur nga keqqeverisja e një klase politike që ka zaptuar shtetin. T’i kthehet respektimit të vlerave identitare , trashëgimisë e kulturës kombëtare. Të mbrojë interesat e vendit e të popullit të saj.

Kosova duhet të gjejë forcë e të shpërthejë këtë gjendje tmerri, sa nuk është bërë tepër vonë.

 

 -Projektet tuaja në të ardhmen?Cfarë iu ka mbetur peng?

 

ILIRJA: Të shkruaj  një libër që do të lakmonte secili lexues t’a ketë në bibliotekën e tij. Të përkthehem në disa gjuhë në të cilat akoma s ‘jam përkthyer.

 

-Cili është ndryshimi ndaj të cilit kemi nevojë qoftë si individë ashtu edhe si shoqëri njerëzore?

 

ILIRJA: Të ndryshojmë veten, të bëhemi më human ndaj tjetrit. Të falim më shumë dashuri. Si shoqëri  njerëzore të këndellemi nga letargjia që na kapluar   tash e sa kohë. Të mos bëhemi pjesë e së keqes, injorancës e pre e mashtrimeve.

 

-A ka kritikë të mirëfilltë letrare sot? Ç’ mund t’u thoni kritikëve të sotëm?

 

ILIRJA: Jo. Kritika e mirëfilltë pak kultivohet. Kritikët duhet të jenë të besueshëm, profesionist në atë që thonë, të mos shkruajnë me porosi. Kritika thjesht duhet të kryejë punën e saj , pa u ndikuar. 

 

-Kush ju mbështet shpirtërisht në krijimtarinë tuaj të larmishme letrare dhe botuese?

 

ILIRJA: Familja ime dhe miqtë e mi  më mbështesin e më japin forcë për gjithçka.  

 

-Mesazhi për shkrimtarët e poetët e rinj….

 

ILIRJA: Shkrimtarët e rinj të guxojnë, të thyejnë stereoptipet, të sfidojnë kreativitetin për të dalur para lexuesve. Të besojnë në artin e shenjtë të fjalës dhe të punojnë shumë për të ndërtuar emrin. 

 

Faleminderit!

Intervistoi: Raimonda MOISIU

 

http://www.fjalaelire.com/biseda/23988.html