Kliton Nesturi
Dashuri. Dëshirë. Pasion. Dhe dy veta për ta kërcyer. Kaq duhen për të vallëzuar një vals. Natyrisht, valsi, si çdo kërcim klasik, ka rregullat e tij, duhet muzika e dukur, të mbash ritmin dhe kohën. Por jo vetëm kaq. Valsi kërkon kërcimtarët e tij, shpirtra të ndjeshëm, të fortë, por jo të hekurt e mizorë. Valsi është poezi. Është një shkëputje nga realiteti i trishtë që e rrethon vazhdimisht njeriun, lufta e vazhdueshme për ndryshim, arratisja për t’u endur në botën e dëshirave dhe ëndrrave, shtegtimeve që flenë brenda vetes. Valsi është dëshira për më shumë liri, për një identitet më të kristaltë.
Valsi është piktura që i ka brenda të gjitha ngjyrat dhe intensitetet, që nga ato më të ultat, monotonet e dëshpërueset, deri tek ato më shpëthyeset që të magjepsin e të lënë pa frymë. Duhet një shpirt i madh që ta kërcesh e ta ndjesh valsin, t’a ndjesh se si kjo muzikë dhe e gjithë jeta që të rrethon lindin e vdesin brenda një kohe të shkurtër.
Duket sikur papritur mora përsipër të hyj në thellësi të valsit, këtij kërcimi magjepsës e vlere të njerëzimit. Jo. Aspak, jo. Të gjitha këto mu zgjuan ndërsa lexova vëllimin “Valsi i Mesnatës” të Ilire Zajmit, një prej poeteve më të mira shqiptare, e cila vazhdimisht dallohet për dimensionet gjithnjë e më të mëdha që përfshin poezia e saj, si në stil, tematikë, apo edhe në thellësinë e brendëshme njerëzore.
Vëllimi i saj poetik “Valsi i Mesnatës”, dëshmon një rritje edhe më të madhe të arritjeve të saj të deritashme. Poezia e Ilire Zajmit vazhdon të mbetet e thjeshtë, aspak e ngatërruar nëpër labirinte filozofike, në qendër të së cilës është njeriu, është autorja, pjesëtarë të epokës në të cilën jetojmë, me dramat, dilemat, pasionet, dhimbjet, dëshirat, revoltat, dashurinë, vetminë dhe urrejtjet e ndryshme, që e rrethojnë, që na rrethojnë dhe i përjeton e i përjetojmë thellë. Poezia e s aj, e cila vazhdimisht është e shkruar në vetën e parë, por pavarësisht kësaj mbetet një poezi sociale, një poezi e dramës njerëzore dhe krizës shoqërore. Mënyra e rrëfimit është ajo që e bën atë më të pranueshem dhe më të dashur prej lexuesve.
Poezia e Ilire Zajmit është një poezi e hapur, e sinqertë, vibruese, të cilën kur e lexon të trondit me të vërtetat që përcjell. Vargjet e saj të përplasen në fytyrë si shuplakë ndaj realitetit që jetojmë në përdishmërinë tonë, e cila shpesh na duket edhe si ëndërr e huaj, e cila siç shprehet edhe autorja “Më mban larg e më do afër / Më afron buzët e s’më puth.” Kjo nuk do të thotë se poezitë e këtij vëllimi janë të zhveshura nga figuracionet letrare. Përkundrazi ato janë të ndërfutura e të gërshetuara aq mirë nëpër vargje, sa që i japin gjithçkaje kuptimësinë e duhur dhe duke e bërë edhe më të thellë prerjen brenda shpirtit njerëzor. Nëse do të kërkojmë të gjemë një model krahasimi për poezinë e Ilire Zajmit, do ta kishim shumë të vështirë, pasi, ajo vazhdimisht përpiqet dhe arrin të qëndrojë origjinale, pa u ndikuar prej askujt.
Për vet Ilire Zajmin “Valsi i Mesnatës” sjell padyshim një arritje më të lartë profesionale, ndërsa poezisë shqipe një vlerë të shtuar dhe dinjitoze.
