Poetry translated in Montenegrin language

Optička varka

Vjerujem u novi dan

Stari me okivaju dani 

U snove tašte i paradoks

Vjerujem u poslije

Napušta me ono prije

Osjećam se kao stara nerazgrnuta prostirka

Vjerujem u istinsku ljubav

Stara je neosjetno kraj mene prošla

Vjerujem vjerujem vjerujem

Šta ako su prije

Sada

I poslije

Samo optičke varke

Života ljudskoga.

Ovo je kraj 

Ovo je kraj druže moj

Kraj sna o rađanju sunca

Ovo je kraj priče

Koja počela još nije

Ovo je kraj iskušenja

Neprijatnog

Ovo je kraj propalih

Noći bez svjedoka

Ovo je kraj erotičnih

I odloženih poljubaca

Ovo je kraj ljubavi

Koja još došla nije

Ovo je kraj druže moj

Beskrajnog rađanje – smrt kraja 

A ti još čekaš otvorenih očiju

Kraj igre.

Smrt

Mogu da umrem svakoga dana

Biće to smrt bez pogreba

Ali samo jednog dana

Mogu da vidim svoj grob otvoreni

Ovjenčan krunom čempresa

Mogu da umrem samo jednog dana

Biće to tiha i obična smrt

Umrijeti za svoje pleme

Daleko od sebe bez tebe

Tvoje ćutanje u meni budi strah

Gubiš se po putevima neznanim

Ti, kralju moj dragi

Ja, osuđena da čekam te život cijeli

Daleko od sebe i tebe.

 

Baš  kao i juče

Ista sam kao i uvijek

Danas kao i juče

Nikada nijesam shvatala

Kako to ljubav zamire

I kako to ti postaješ

Ti

Ponovo ćeš doći da me zagrliš

Baš kao i juče.

 

Jesen u meni

Dok sam te tražila

U zemljama ničega

Jesen prišla je meni

U mislima mi

Oblaci prekrivaju sunce

A u srcu

Purpurna kiša

Olujne noći

Brišu mi tajnu strast

Obrisi brišu

Jesen bez tebe u mom srcu.

 Prepjev sa engleskog na crnogorski: Tanja Bakić

Vlerësime të Ullmar Qvick te Forumi Shqiptar

14. 
    

    
    

    
    

    Ilire Zajmi

    
    

    Konvencionale nuk është ajo, Ilire Zajmi. Guximtare jo nga ana formale, por në përmbajtje. Ajo u lind në Prizren më 1971 dhe ka botuar Këmbana e mëngjezit (1991), Fashitje e ëndrrave rebele (roman), Un treno per Blace (1999) dhe Baladë e bardhë (2000).
    

    
    

    Ankand publik

    
    

    Bëjnë tregti me ëndrrat e mia
    I stërvisin aftësitë
    Bëjnë Pazar me gjakftohtësinë time
    E ujisin durimin
    Lidhen me kusht për gjoksin tim
    I masin epshet
    Pinë për shëndetin tim
    Duhen në llogari të vet
    Nuk vënë gjumë në sy
    I brengosin problemet e mia
    Angazhojnë detektivë privatë
    Përpilojnë biografinë time të zezë
    I numërojnë dashuritë e mia
    Gjatë tërë kohës për ta
    Jam në ankand publik
    E mundohen të ma vjedhin syrin
    Të ma ndalojnë hapin
    Të më katrandisin në humbëtirë
    E të luajnë të luajnë me mua.
    

    
    

    Fund i ëndrrës

    
    

    Ky është fundi miku im
    Fundi I ëndrrës I agmisë
    Ky është fundi I stories
    Që ende s’ka filluar
    Ky është fundi I tundimit
    I mëkatit të pashijuar
    Ky është fundi I dështimit
    Netëve pa dëshmitarë
    Ky është fundi I erotikës
    Puthjeve të vonuara
    Ky është fundi I dashurisë
    Që ende s’ka lulëzuar
    Ky është fundi miku im
    Fundi I pafund I jetëvdekjes
    E ti pret syhapur
    Fundin e lojës
    

    
    

    Valsi i mesnatës

    
    

    Sonte aq më bën për Botën
    Dritat e fikura solitereve
    Për lavdinë kuartin e lavireve
    Kësaj nate aq më bën për Artin
    Boemët artistët darkerët
    Që përjetojnë traumë artistike
    Në katin e pestë të çmendisë
    Sonte dua të dridhem
    Si gjethet në pemë
    Ti rrëshqas njalë duarve tua
    Të më duash çmendurisht
    Të më marrësh në shtrat
    Adonis i sirtarit tim magjik
    Kësaj nate dua të digjem e gjallë
    Para pasqyres lakuriq të vallëzoj
    Sonte aq më bën për të tjerët
    Dua ta hedh valsin e pafund të lumturisë
    .................................................. .....................

              Dhe me këtë vals, i cili me një gjuhë pak më
              vullgare do të këndohej ”love me tonight
              and let the devil take tomorrow” përfundojmë
              pjesën e parë të prezantimit të poezisë sëIlire Zajmit.

    
    

    
    

    Ullmar Qvick

     

          Vetëliria

     

          Kur do të jem përfundimisht e lirë
          Jetoj e s’bëhem e gjallë
          Dehem e alkooli nuk më zë
          Bredh e s’bëhem so po bredh
          Shkruaj e s’bëhem Ginsberg Prever      
          Këndoj e s’bëhem Lenon Xhoplin
          Kur do të jem përfundimisht e lirë
          Për mua të tjerët jetojnë
          Inkuizitorët modernë vlerësojnë
          Më duan e unë s’e di pse më duan
          I dua ata që s’më duan
          Kur do të jem përfundimisht e lirë
          Paragjykime luftë mendimesh
          Tërmet emocionesh eufori
          Ku është vetëliria çka është vetëliria
          Bërtas çirrem gjer në çmendi
          I urrej njerëzit pa personalitet   
          Falsifikatet kopjet e stërkopjuara
          Kur do të jem përfundimisht e lirë
          Unë nuk dua të bëhem si ti ai ajo
15. 
           Zot i vetes
    

    Betejën do ta humbësh përgjithmonë
    Një Vatrlo e tmerrshme
    Pësim mbi pësime
    Nëse ndihmë nga të tjerët pret
    Ngrihu në këmbët tua
    Mendo me kokën tënde
    Mos u përul para çdo barbari
    Bëhu Zot i vetes
    Mos u dorëzo lehtë Ti
    Gjithçka bëje vetë
    Betejën do ta fitosh përsëri
    Lufto për të drejtat e tua
    Zot i vetes Njeri
    

    
    

    Zoti

    
    

    Zoti është njëri nga ne
    I maskuar me parukë syze dielli
    Shëtit në të njëjtat rrugë e bulevarde
    Vesh minifund e blu xhins të grisur
    Zoti (a) i flet të gjitha gjuhët e botës
    Pa përkthyes pa pejxher pa telefon GSM
    Shkruan poezi postmoderne
    Aktron Godotë teatrove të absurdit
    Vallëzon dans pa muzikë
    Imiton Prisllin Pavarotin
    Zoti (a) është njëri nga ne
    Rokerë njeri i urtë profet vagabond
    Flokëgjatë mjekërrzi tullac vetulltrashë
    Jezu-Krisht Muhamed Moisi
    Vete herë në kishë sinagogë e xhami
    E shpall veten heretik e rebel
    I kundërshton kultet perënditë
    Beson në frymën e shenjtë
    Bibël e Kuran
    Vete në shtëpi publike konsumon marihuanë
    Përkëdhel xhelatët e ngushëllon viktimat
    Vret dhunon dehet deri në dëlir
    Zoti i burgosur lëshohet me kusht
    Mbrohet në liri
    Zoti është ai jam unë je ti
    Zoti është njëri nga ne
    A nuk është zoti njëri nga ne?!
    ……………………………………………..
    Me këto poezi Ilire Zajmi tregon një lloj panteizmi, ajo e bën Zotin
    universal ose së paku identik me njerëzimin. Kush ka parë ambientet disi të mykura të Prizrenit, nuk do të habitet se si poetesha kundërshton këtë atmosferë teokratike, që mund të bëhet mbytëse për rininë. Për Prizrenin mund të thuhet si për Gjirokastrën në romanin e Kadaresë Kronikë në gur:
    „Ishte e vështirë të ishe fëmijë në këtë qytet..“

    
    

    
    

    Ullmar Qvick

    http://www.forumishqiptar.com/threads/26869-Hida-Halimi
    

    
    

Ilire Zajmi Kosovo Invité 2012

Originaire de Pristina. Professeure en communication, journaliste et auteure de trois recueils de poésie, dont deux publiés en langue albanaise et un en anglais. A aussi écrit un roman et un essai : (RTelevision pictures and reality (Rozafa, 2011). Ses poèmes, traduits en plusieurs langues, se retrouvent dans des anthologies. A reçu le Prix spécial de poésie « Venttenale » au 20e concours international de poésie (Milan, 2011).

http://www.voixdelamediterranee.com/index.php/accueil/2012-12-18-12-34-48/poetes-invites-depuis-1998?pid=55&sid=104:Ilire-Zajmi http://www.voixdelamediterranee.com/index.php/accueil/2012-12-18-12-34-48/poetes-invites-depuis-1998?pid=55&sid=104:Ilire-Zajmi

Libri Zajmi ilire - Italia DVD

Un treno per Blace. Genere: Letterature Autore: Landi Filippo, Zajmi Ilire Collana: Passaggi Al Meridiano Editore: La Meridiana. Disponibilità: attualmente non in ...


http://www.italiadvd.it/zajmi-ilire/ricerca/rcat-LIB/

Ilire books

http://www.gobookee.net/ilire-zajmi/

Un treno per Blace at google books

http://books.google.com/bohttp://books.google.com/books/about/Un_treno_per_Blace.html?id=n7k3AAAACAAJoks/about

Ilire Zajmi su Libreria Universitaria

Zajmi Ilire Libri. Acquista Libri dell'autore: Zajmi Ilire su Libreria Universitaria, oltre 8 milioni di libri a catalogo. Scopri Sconti e Spedizione con Corriere Gratuita!

http://www.libreriauniversitaria.it/libri-autore_zajmi+ilire-ilire_zajmi.htm

Libri Ilire Zajmi

http://www.inmondadori.it/libri/Ilire-Zajmi/aut00214765/

Un treno per Blace - Lafeltrinelli

Zajmi Ilire : tutti i libri di Zajmi Ilire li trovi su laFeltrinelli sia in formato cartaceo che ebook. Approfitta subito delle promozioni e acquista online con sconti fino al ...


http://www.lafeltrinelli.it/libri-scienze-umane-zajmi-ilire/c-1101/265182/1/

COFFEE

Black coffee in white cup
Half awaken for new day.

A coffee without sugar to sweeten

Dayspring arise sad in one January day.

Coffee with friends at noon
To embroilment stubborn world.

Dusk coffee associated with tobacco
To kill troubles and have fun
Up to lunacy.

One coffee two coffee three coffee
To kill grieving
When you are desperate

Dark coffee, macchiato, espresso
To celebrate defeated King’s victory.

 

 

 

 

Identiteti evropian dhe shqiptarët

Viteve të fundit jemi dëshmitarë të debateve dhe polemikave të shumta mbi identitetin kombëtar e kulturor të shqiptarëve në përgjithësi. Në veçanti po debatohet për ekzistencën dhe krijimin e një identiteti kosovar, mbi raportet e mundshme që mund të ndërtohen në shtetin më të ri në botë, me simbole e Kushtetutë të re, e mbi të gjitha për raportet që do të krijohen mes popullatës shumicë shqiptare dhe pakicave kombëtare. Debatet nuk mungojnë as në rrafshin e identitetit fetar dhe atij politik apo kombëtar, midis identitetit politik dhe atij kulturor. Por një temë e veçantë më intrigon pa masë, pas shpalljes së Kosovës shtet i pavarur e Sovran. Identiteti evropian i Kosovës. Është e natyrshme që aspiratat politike të shqiptarëve e në veçanti të kosovarëve për integrim në Bashkimin Evropian, kërkojnë një debat serioz mbi çështjet e lidhura me identitetin evropian, shpirtin evropian, me aspektet kulturore dhe politike, me diversitetin dhe unitetin e tij. Kjo para së gjithash implikon analizën e nocionit të identitetit në vetvete.
Çka nënkuptojmë me identitet evropian? Aurel Plasari e përkufizon identitetin evropian thelbësisht dhe rrënjësisht me krishterimin latin e shpëtimin e shqiptarëve e shikon në rizbulimin dhe në përvetësimin e këtij identiteti rrënjësor.
Sipas tij identitetit evropian i takojnë sa luftërat fetare e inkuizicioni aq edhe krijimi i shtetit laik i cili, duke e ndarë fenë nga politika, ofron kushte për liritë fetare; i takojnë totalitarizmat dhe kampet e përqendrimit por edhe zbulimi i demokracisë dhe të drejtave e lirive të njeriut, dogmatizmat fetare e ideologjike por edhe rishqyrtimi dhe rivlerësimi i themeltë i të gjitha të vërtetave dhe vlerave.
Por në të vërtetë çfarë përfaqëson identiteti evropian? Duke qëndruar larg çdo pretendimi empirik, në këtë ese do të përpiqem të ndriçojë të paktën disa aspekte të kësaj çështje, që është kthyer në temë debati e polemikash, si dhe ka ndezur pasionet e elitave gjithandej në Evropë, e veçanërisht në Shqipëri e Kosovë.
Identiteti evropian në radhë të parë duhet të jetë cilësi thelbësore e të gjithë banorëve të Evropës. Tekefundit çfarë përfaqëson Evropa, të paktën nga pikëpamja gjeografike, deri ku shtrihet ajo? Në një anketë zhvilluar kohë më parë në disa metropole evropiane, shumë të anketuar përgjigjeshin kështu: jam evropian, e pastaj italian, ndihem evropian e më pas francez, etj. Së pari Evropa, pastaj kombi. Apo qytetarë të Evropës, me dy nënshtetësi, evropiane si dhe italiane, apo franceze, çeke, sllovene e pse jo edhe shqiptare. Dyshtetësi për banorët e 27 vendeve anëtare të Bashkimit Evropian, mund të quajmë edhe kështu.
Përkundër këtyre deklarimeve optimiste në terren që pasqyrojnë ndjenjat e qytetarëve evropianë dhe krijimin e identitetit, referendumi për Kushtetutën Evropiane ka vënë në pah dallimet e ndryshme sa i përket idesë së evropianizimit. Shumë qytetarë të Evropës edhe pse gjeografikisht janë pjesë e Evropës, votuan kundër Kushtetutës. A do të thotë kjo se koncepti gjeografik në përmbajtje nuk është aq i rëndësishëm, sa është e madhe frika nga humbja e identitetit kombëtar e politik, heqja dorë nga sovraniteti shtetëror vetanak dhe shkrirja e kulturave në një konglomerat trashëgimish, gjuhësh, kombesh e kulturash - të quajtur Bashkim Evropian.
Pavarësisht këtyre tendencave për “shmangie” nga erërat e ndryshimeve që po fryjnë në Evropë, të gjitha rrugët të shpien në Bruksel!
Ata që sot e ndiejnë veten evropianë, e perceptojnë identitetin evropian si diçka ku secili mund të shprehet lirshëm, mund të flasë gjuhën e vet, ndërkohë që çdo grup sheh pasqyrimin dhe realizimin e interesave të veta në një identitet kolektiv. Bile mund të pagëzohet edhe identitet social .
Për të zbërthyer më mirë çështjen, mendoj se ky identitet ka nevojë të nyjëzohet në elementet e tij.
Vaclav Havel, mendon se identiteti evropian paraqet një bashkësi fati ose jetese solidare, një bashkësi e zgjedhur që lejon përmbushjen e idealeve shpresëndjellëse, një bashkësi vlerash abstrakte – pluralizëm, tolerancë, barazi, drejtësi, jo-diskriminim - që në fund të fundit përbëjnë bazën e një shoqërie civile.
Përkufizime të këtij lloji mund të shkruajmë pa hesap por në qoftë se identiteti evropian ende nuk është përcaktuar si koncept, kohëve të fundit të paktën është paraqitur nevoja të përcaktohet si i tillë.
Për të fuqizuar konceptin mbi identitetin evropian duhet të kontribuojë edhe vetë Bashkimi Evropian. Ndoshta detyra më e rëndësishme që vihet sot përballë BE-së është të reflektojë qartë lidhur me atë çka quhet identitet evropian, një masë e re e përgjegjësive evropiane, një interes i shumëfishuar ndaj thelbit të integrimit evropian me të gjitha implikimet e mundshme në botën bashkëkohore. Të reflektosh për identitetin evropian nuk do të thotë që vetëm elitat, ekspertët apo qytetarët duhet të mendojnë për këtë çështje. Ka ardhur koha që përmes shprehjes së identitetit, Bashkimi Evropian të krijojë karizmin e tij identifikuese.
Në fazën që ndodhet, është më e thjeshtë që identiteti evropian të krahasohet me kaleidoskopin që ndryshon në mënyrë të vazhdueshme, nëpërmjet përzierjes së perceptimeve të të kaluarës, në kërkim të një të ardhme koherente.
Nëse të gjitha rrugët na shpien drejt trashëgimisë së përbashkët shpirtërore dhe morale, që konkretizohen nëpërmjet “hapësirës së përbashkët evropiane” elementet më të qenësishme duhen kërkuar në kulturën evropiane.
Padyshim se ky identitet evropian është amalgamë e larmive që popujt e ndryshëm përfaqësojnë në vetvete dhe që ata sjellin në gjirin e Bashkimit Evropian.
Identiteti evropian gjithsesi paraqet një shkritore të kulturave të ndryshme, të bartura nëpërmjet qytetërimeve që kontinenti ka parë .
E konsideruar si një « dinamikë e bashkësisë që lidh të shkuarën, të sotmen dhe të ardhmen », kultura evropiane i ngjan atij shkëmbit konglomerat, të shtypur nga pesha e kohës, por që lejon të shihet ndërthurja e shtresave të ndryshme kronologjike.
Identiteti evropian mund të kuptohet edhe si kryqëzim i një vargu lëvizjesh të gjëra ndërkulturore të natyrës morale, politike dhe ideologjike, të cilat kanë mundur të realizojnë këtë bashkësi që lidh të gjitha kohërat.
Sipas shumë autorëve, feja e krishterë është nga elementët kryesorë të këtij vargu, pasi ndërton dhe vendos bazamentin e mendimit dhe shndërrohet në faktor të njësimit të besimeve, të organizimeve sociale dhe të mjeteve të të shprehurit.
Në këtë vazhdë hyjnë edhe praktikat politike si dhe përvojat administrative sikundër Principatat, Mbretëritë dhe Perandoritë. Në këtë mënyrë u vendos rendi dhe u formua trupi social, u ndërtuan aleancat dhe u krijuan familjet, kështu edhe u diferencuan elitat.
Cili nga këto elemente i mungon hapësirës shqiptare ? Praktikisht asnjë nga këto elemente nuk i mungojnë. Hapësira shqiptare ka bërë pjesë me mish e me shpirt në botën evropiane, duke u shkrirë në të nëpërmjet zakoneve dhe sjelljeve, dokeve dhe ligjeve, duke ndarë me të të mirat dhe të këqijat.

Aventura e vërtetë evropiane filloi në shekullin e XV -të dhe të XVI- të, në atë moment kur viset shqiptare u shndërruan në pjesë përbërëse të Perandorisë otomane. Dhe për sa i përket aventurës, otomanët nuk kanë ndarë të njëjtin fat me Evropën, nuk kanë marrë pjesë në të njëjtat dinamika sikundër dhe evropianët e krishterë. Evropa autentike përmbledh Rilindjen, Ngadhënjimin, Inkuizicionin, Reformën, Dritëzat, Romantizmin e lëvizje të tjera.
Megjithatë, kapitali i përbashkët i kulturës si dhe historia e popujve, nuk janë gjë tjetër veçse një emërues i përbashkët që quhet identitet evropian. Duhet menduar njëkohësisht për elementë të tjerë sikundër etika politike, qytetaria, arsimimi – pa harruar gjithashtu edhe ato « ngjashmëri mënyrash » që karakterizojnë praktikën shoqërore, sikundër dhe normat dhe rregullat e përbashkëta që racionalizojnë sistemin ekonomik. Përveç këtyre evropianët kanë të përbashkët edhe projektet institucionale dhe tregojnë një vullnet përkatësie. Dhe pikërisht, janë konceptet e mënyrës së trajtimit të përbashkët si dhe të shpirtit të bashkëpunimit që përcaktojnë identitetin evropian pasi nuk mungojnë as principet që i veçojnë as edhe praktikat kundërshtuese: mjafton të përmenden identitetet kombëtare të margjinalizuara, nacionalizmat agresivë, ideologjitë primitive , pushtetet diktatoriale. Këtij kapitulli të fundit i përkasin luftërat e mëdha botërore, shfarosja e çifutëve si dhe episode të tjera të llahtarshme që nuk harrohen lehtë në historinë e njerëzimit.

Në çfarë distance, identiteti shqiptar qëndron përkundrejt identitetit evropian ?
Nga pikëpamja historike, shqiptarët nuk ishin të vetmit që ju bashkëngjitën perandorisë otomane. Në atë kohë i tërë Ballkani ishte një rajon i ndërmjetëm, i gjendur mes Perëndimit e Lindjes, ku identitetet kombëtare u ndërtuan sipas shembullit të disa modeleve njëkohësisht perëndimore dhe lindore.
Elementet e para të një diferencimi rajonal shfaqen në planin socio-politik, nga momenti i vendosjes së kufijve dhe të institucioneve të pushtetit. Në këtë mënyrë, identiteti rajonal, bile dhe kombëtar, paraqitet i pajisur me funksione të reja – individ dhe pushtet, shoqëri dhe elita, gjë e cila implikon një diskriminim të njohurive, të principeve dhe të vlerave, qëllimi i të cilave është prodhimi i stereotipave që ushqejnë të sotmen.
Pa dyshim në këtë mes, Perëndimi përfaqëson modelin që duhet ndjekur dhe kopjuar ndërkohë që Ballkani mbetet shembulli që duhet harruar.
Megjithatë, evropianët nuk mund të neglizhojnë faktin që konstruksionet identitare funksionojnë gjithandej në mënyrë analoge : në hapësirën perëndimore evropiane, në hapësirën lindore , bile edhe në atë ballkanike. Evropa e parë – ajo e kombeve dhe e shteteve - deri në pragun e luftës së dytë botërore, ja la vendin Evropës së dytë – thuajse të padukshme, pasi ish ndarë nga Perdja e Hekurt dhe ish tretur brenda dy blloqeve antagoniste. I vetmi zë në shkretëtirë që guxonte të përmendte realitetin evropian si një bashkësi vlerash nga Atlantiku në Ural ishte ai i Sharl de Golit në fillim të viteve 60’. Nën frymëzimin socialist lindi një vizion i ri – Evropa si një forcë e tretë, mes kapitalizmit dhe komunizmit, e cila pas shembjes së Murit të Berlinit u konkretizua në Evropën e tretë : forcë e re e integruar politike, ekonomike dhe përfundimisht kulturore në sferën perëndimore, konkurrente e denjë në tregun liberal botëror. Në këtë stad të zhvillimit, Evropa « e Re » e shtyrë nga pragmatizmi, i besoi intuitës dhe në radhë të parë arsyes. Ajo ndërkohë e kish kapërcyer barrierën e « përplasjes mes qytetërimeve » të konfirmuar nga Huntingtoni duke pranuar në gjirin e vet fillimisht një Greqi që i përkiste jo vetëm botës ballkanike po edhe asaj ortodokse ; ajo e përforcoi gjestin e saj nëpërmjet pranimit të një varg vendeve të « botës sllave » - Poloni, Çeki, Slloveni ose Sllovaki, ndoshta e nxitur nga referencat e tyre katolike. Përfundimisht, ajo recidivoi me rastin bullgar, ndërsa me agjendën e vitit 2014 parashihet që edhe vendet e Ballkanit Perëndimor të bëhen pjesë e familjes së madhe evropiane.

botuar ne Tirana observer

http://agim.poeticforum.com/t5056-ilire-zajmi-rugova-identiteti-evropian-dhe-shqiptaret

Interviste ne emisionin "Anima" 30 korrik 2013 - Kohavision

Anima, 30 korrik 2013 - Anima - Kohavision